state government women महाराष्ट्रातील महिलांसाठी महत्त्वाकांक्षी असलेल्या मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेने आता नवीन वळण घेतले आहे. या योजनेचा सहावा हप्ता नुकताच लाभार्थी महिलांच्या खात्यात जमा झाला असून, त्यात प्रत्येकीला 1500 रुपये मिळाले आहेत. मात्र या योजनेबाबत सध्या अनेक प्रश्न उपस्थित होत आहेत, विशेषतः निधी वाढीच्या आश्वासनाबाबत.
योजनेची सुरुवात आणि विकास जुलै 2023 मध्ये शासनाने या योजनेची औपचारिक घोषणा केली, परंतु प्रत्यक्षात जून महिन्यापासूनच लाभार्थींच्या खात्यात पैसे जमा करण्यास सुरुवात झाली होती. ज्या महिलांनी ऑगस्टपूर्वी अर्ज केले, त्यांना विधानसभा निवडणुकीपूर्वी पाच महिन्यांचे एकूण 7500 रुपये (प्रति महिना 1500 रुपये) प्राप्त झाले. या योजनेमुळे महिलांना आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने एक पाऊल पुढे टाकण्यास मदत झाली.
निवडणुकीपूर्वीचे आश्वासन ऑक्टोबर 2023 मध्ये झालेल्या विधानसभा निवडणुकीदरम्यान, महायुती सरकारने एक महत्त्वपूर्ण घोषणा केली. त्यानुसार या योजनेअंतर्गत मिळणारा मासिक निधी 1500 रुपयांवरून 2100 रुपयांपर्यंत वाढवण्याचे आश्वासन देण्यात आले. या घोषणेमुळे लाभार्थी महिलांमध्ये मोठ्या अपेक्षा निर्माण झाल्या.
सद्यस्थिती आणि आव्हाने सध्या या योजनेअंतर्गत सहा हप्ते वितरित करण्यात आले आहेत. पाच हप्ते निवडणुकीपूर्वी देण्यात आले, तर सहावा हप्ता नोव्हेंबर महिन्यात, निवडणुकीनंतर वितरित करण्यात आला. मात्र महत्त्वाची बाब म्हणजे हा सहावा हप्ताही 1500 रुपयांचाच राहिला, ज्यामुळे अनेक लाभार्थींमध्ये नाराजी व्यक्त होत आहे.
या मागील कारणे अनेक आहेत:
- नवीन सरकारच्या स्थापनेतील विलंब
- मंत्रिमंडळ विस्तार आणि खातेवाटपातील गुंतागुंत
- अर्थसंकल्पीय मर्यादा आणि निधीची उपलब्धता
भविष्यातील संभाव्य परिस्थिती डिसेंबर 2023 चा सातवा हप्ता नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला महिलांच्या खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे. मात्र हा हप्ता किती रकमेचा असेल, याबाबत अद्याप स्पष्टता नाही. सरकारसमोर अनेक आर्थिक आव्हाने आहेत:
- अर्थसंकल्पीय तरतुदींची मर्यादा
- इतर कल्याणकारी योजनांसाठी आवश्यक निधी
- राज्याची एकूण आर्थिक स्थिती
योजनेचे महत्त्व आणि प्रभाव माझी लाडकी बहीण योजना ही केवळ आर्थिक मदतीची योजना नाही, तर महिला सक्षमीकरणाचे एक महत्त्वपूर्ण साधन आहे. या योजनेमुळे:
- महिलांना नियमित उत्पन्नाचा स्रोत मिळतो
- कुटुंबाच्या आर्थिक निर्णय प्रक्रियेत महिलांचा सहभाग वाढतो
- महिलांचे आर्थिक स्वातंत्र्य वाढते
- कुटुंबाच्या आर्थिक नियोजनात मदत होते
पुढील मार्ग सरकारने आश्वासित केलेली निधी वाढ लवकरच अंमलात आणण्यासाठी काही पर्यायांचा विचार करणे आवश्यक आहे:
- टप्प्याटप्प्याने निधी वाढ
- निवडक लाभार्थींसाठी वाढीव निधी
- अतिरिक्त लाभांची जोड
समारोप मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. मात्र या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी नियोजनबद्ध दृष्टिकोन आणि पुरेशा निधीची तरतूद आवश्यक आहे. सरकारने दिलेल्या आश्वासनांची पूर्तता करण्यासाठी ठोस पावले उचलणे गरजेचे आहे. याच वेळी, लाभार्थी महिलांनीही या योजनेचा योग्य वापर करून स्वतःच्या आर्थिक सक्षमीकरणाकडे वाटचाल करणे महत्त्वाचे आहे.
विशेष म्हणजे, या योजनेच्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकार महिला सबलीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल टाकत आहे. मात्र योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी सरकार आणि लाभार्थी यांच्यातील समन्वय आणि सकारात्मक दृष्टिकोन महत्त्वाचा ठरणार आहे.