Aditi Sunil Tatkare महाराष्ट्र राज्य सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरू केलेली ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ ही एक क्रांतिकारी पाऊल ठरत आहे. या योजनेने राज्यातील महिलांमध्ये मोठा उत्साह निर्माण केला असून, आतापर्यंत दोन कोटींहून अधिक महिलांनी या योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज सादर केले आहेत. ही संख्या स्वतःच योजनेच्या यशस्वीतेची साक्ष देते.
योजनेची व्याप्ती आणि प्रतिसाद
महाराष्ट्र सरकारने या योजनेच्या माध्यमातून एक कोटीहून अधिक महिलांच्या बँक खात्यांमध्ये आर्थिक लाभ हस्तांतरित केला आहे. या योजनेला मिळालेला प्रचंड प्रतिसाद हे दर्शवतो की राज्यातील महिलांना अशा प्रकारच्या आर्थिक सहाय्याची गरज होती. विशेष म्हणजे, ही योजना केवळ शहरी भागापुरती मर्यादित न राहता, ग्रामीण भागातील महिलांपर्यंत देखील पोहोचली आहे.
लाभ वितरणाचे टप्पे
पहिला टप्पा
सरकारने ऑगस्ट महिन्याच्या दुसऱ्या आठवड्यात पहिला टप्पा राबविला. या टप्प्यात पात्र महिलांना जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यांसाठी एकूण तीन हजार रुपये त्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्यात आले. या पहिल्या टप्प्याने योजनेची सुरुवात यशस्वीरीत्या झाली.
दुसरा टप्पा
ऑगस्ट महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात दुसरा टप्पा वितरित करण्यात आला. या टप्प्यातही महिलांना तीन हजार रुपयांचे अनुदान मिळाले. या टप्प्यात त्या महिलांचा समावेश होता ज्यांचे अर्ज जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यात मंजूर झाले होते.
तिसरा टप्पा
सप्टेंबर, ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर या तीन महिन्यांसाठी एकत्रित ४,५०० रुपयांचा तिसरा टप्पा नोव्हेंबर महिन्याच्या शेवटी लाभार्थींच्या खात्यात जमा करण्यात आला. या टप्प्याने योजनेची व्याप्ती आणखी विस्तारली.
चौथा टप्पा
डिसेंबर महिन्यासाठी तीन हजार रुपयांचा चौथा टप्पा वितरित करण्यास सुरुवात झाली आहे. बहुतांश पात्र महिलांच्या खात्यात हे पैसे जमा झाले आहेत. आतापर्यंत, एकूण सात हप्त्यांमध्ये दहा हजार पाचशे रुपये प्रत्येक पात्र लाभार्थीच्या खात्यात जमा करण्यात आले आहेत.
योजनेचे सामाजिक-आर्थिक महत्व
या योजनेचे महत्व केवळ आर्थिक मदतीपुरते मर्यादित नाही. ही योजना महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याचा पाया रचत आहे. त्यांना स्वतःचे निर्णय घेण्यास सक्षम बनवत आहे. विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांसाठी ही योजना एक वरदान ठरत आहे.
आर्थिक सक्षमीकरण
- बँक खात्याच्या माध्यमातून थेट लाभ हस्तांतरण
- नियमित उत्पन्नाची सुनिश्चिती
- आर्थिक व्यवहारांमध्ये स्वायत्तता
सामाजिक परिवर्तन
- महिलांच्या आत्मविश्वासात वाढ
- कुटुंबातील निर्णय प्रक्रियेत सहभाग
- आर्थिक साक्षरतेत वाढ
या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीमुळे अनेक महिला आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहेत. सरकारच्या या पुढाकाराने महिला सक्षमीकरणाला नवी दिशा दिली आहे. योजनेची व्याप्ती आणि परिणाम पाहता, ही योजना महाराष्ट्रातील महिला सक्षमीकरणाच्या इतिहासातील एक महत्वपूर्ण टप्पा ठरेल.
समारोप
‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ ही केवळ एक कल्याणकारी योजना नसून, महिला सक्षमीकरणाचा एक महत्वपूर्ण स्तंभ आहे. या योजनेच्या माध्यमातून महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याचा पाया रचला आहे. दोन कोटींहून अधिक अर्जांची संख्या आणि एक कोटीहून अधिक लाभार्थी या योजनेच्या यशस्वितेची ग्वाही देतात. या योजनेमुळे महाराष्ट्रातील महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडत आहेत
हे पण वाचा:
लाभार्थी महिलेच्या खात्यात जानेवारीचे 1,500 रुपये जमा होण्यास सुरुवात beneficiary woman’s account