village-wise list महाराष्ट्र शासनाने राबवलेल्या लाडकी बहीण योजनेने राज्यातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचे एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. या योजनेअंतर्गत आतापर्यंत १ कोटी ९६ लाख ४३ हजार २०७ पात्र लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यात चौथा आणि पाचवा हप्ता जमा करण्यात आला आहे.
ही योजना महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरत असली, तरी काही महिलांना या योजनेपासून वंचित राहावे लागणार आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती, पात्र लाभार्थी आणि अपात्रतेचे निकष याबद्दल जाणून घेणार आहोत.
सध्या योजनेच्या अंमलबजावणीत महत्त्वपूर्ण प्रगती झाली आहे. ज्या महिलांच्या खात्यात यापूर्वीच पैसे जमा झाले होते, त्यांना आता ५,५०० रुपये मिळाले आहेत. तर ज्या महिलांनी अर्ज करूनही आतापर्यंत एकही रुपया मिळाला नव्हता, त्यांच्या खात्यात ७,५०० रुपये जमा करण्यात आले आहेत. विशेष म्हणजे ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर महिन्यांचे पैसे एकाच वेळी जमा करण्यात येत आहेत, ज्यामुळे लाभार्थी महिलांमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे.
अपात्रतेचे महत्त्वपूर्ण
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी काही निश्चित निकष ठरवण्यात आले आहेत. खालील परिस्थितींमध्ये महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतात:
१. उत्पन्न मर्यादा
कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न २.५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त असलेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही. हा निकष योजनेचा लाभ गरजू कुटुंबांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी महत्त्वाचा आहे.
२. आयकर भरणाऱ्या कुटुंबातील महिला
ज्या कुटुंबातील कोणताही सदस्य आयकरदाता आहे, त्या कुटुंबातील महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही. या नियमाची काटेकोर अंमलबजावणी केली जात आहे.
हे पण वाचा:
‘लाडकी बहीण योजनेच्या संदर्भातील बातम्या चुकीच्या’ अदिती तटकरे News regarding Ladki Bahin
३. सरकारी नोकरदार कुटुंबे
सरकारी विभाग, उपक्रम, मंडळ किंवा स्थानिक संस्थांमध्ये कार्यरत असलेल्या किंवा सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांच्या कुटुंबातील महिला अपात्र ठरतात. मात्र, २.५० लाख रुपयांपर्यंत उत्पन्न असलेले बाह्य यंत्रणेद्वारे कार्यरत असलेले कर्मचारी, स्वयंसेवी कामगार आणि कंत्राटी कर्मचारी यांच्या कुटुंबातील महिला पात्र ठरतात.
४. इतर आर्थिक योजनांचा लाभ
जर एखादी महिला शासनाच्या इतर योजनांद्वारे दरमहा १,५०० रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त रकमेचा लाभ घेत असेल, तर ती या योजनेसाठी अपात्र ठरते.
५. राजकीय पार्श्वभूमी
ज्या कुटुंबातील सदस्य विद्यमान किंवा माजी खासदार/आमदार आहेत, त्या कुटुंबातील महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
६. उच्च पदस्थ अधिकारी
भारत सरकार किंवा राज्य सरकारच्या बोर्ड/कॉर्पोरेशन/उपक्रमांचे अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, संचालक किंवा सदस्य यांच्या कुटुंबातील महिला देखील या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
७. चारचाकी वाहन मालक
ट्रॅक्टर वगळता, ज्या कुटुंबाकडे चारचाकी वाहन नोंदणीकृत आहे, त्या कुटुंबातील महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतात.
योजनेचे महत्त्व आणि परिणाम
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वाची पाऊल ठरली आहे. या योजनेमुळे लाखो महिलांना आर्थिक मदत मिळत आहे आणि त्यांच्या कुटुंबांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होत आहे. योजनेची अंमलबजावणी पारदर्शक पद्धतीने होत असून, पात्र लाभार्थ्यांना वेळेवर लाभ मिळत आहे.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेच्या माध्यमातून गरजू महिलांना आर्थिक सहाय्य मिळत आहे. मात्र, योजनेचा लाभ घेण्यासाठी निश्चित केलेले निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
या योजनेचा लाभ खरोखर गरजू महिलांपर्यंत पोहोचत आहे. जर आपण या योजनेसाठी अर्ज करू इच्छित असाल, तर वरील सर्व निकषांची पूर्तता होते की नाही याची खात्री करून घ्यावी. तसेच, चुकीची माहिती देऊन योजनेचा लाभ घेतल्यास, मिळालेली रक्कम परत करावी लागेल याची नोंद घ्यावी.
