gas cylinders आजच्या आधुनिक युगात महिला सक्षमीकरण हा एक महत्त्वाचा विषय बनला आहे. महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी आणि सामाजिक उन्नतीसाठी केंद्र आणि राज्य सरकार विविध योजना राबवत आहेत. या पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्र सरकारने नुकतीच एक महत्त्वाकांक्षी योजना जाहीर केली आहे, जी महिलांच्या जीवनात मोठा बदल घडवून आणण्याची क्षमता बाळगते.
सध्याच्या महागाईच्या काळात सर्वसामान्य कुटुंबांना दैनंदिन खर्चाला तोंड देणे कठीण होत आहे. विशेषतः स्वयंपाकघरातील गॅस सिलिंडरची वाढती किंमत ही मोठी चिंतेची बाब बनली आहे. या पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्र सरकारने महिलांसाठी विशेष गॅस सिलिंडर अनुदान योजना सुरू केली आहे. या योजनेंतर्गत राज्यातील पात्र महिलांना वर्षभरात तीन मोफत गॅस सिलिंडर देण्यात येणार आहेत.
सध्या बाजारात एका गॅस सिलिंडरची किंमत 803 रुपये इतकी आहे. या योजनेअंतर्गत सरकारकडून 300 रुपयांची सबसिडी देण्यात येत आहे, ज्यामुळे लाभार्थ्यांना गॅस सिलिंडर 503 रुपयांना उपलब्ध होत आहे. ही किंमत कमी करून सरकारने सर्वसामान्य कुटुंबांच्या खिशाला दिलासा दिला आहे.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वाचे निकष ठरवण्यात आले आहेत. सर्वप्रथम, लाभार्थी महिलेचे नाव पंतप्रधान उज्ज्वला योजनेशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे. त्याचबरोबर महिलेचे महाराष्ट्र राज्यात वास्तव्य असणे आणि तिच्या नावावर आधीपासून गॅस सिलिंडर कनेक्शन असणे गरजेचे आहे. या योजनेत एका कुटुंबातील केवळ एकाच सदस्याला लाभ घेता येतो.
या योजनेसोबतच महाराष्ट्र सरकारने ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ ही योजनाही सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा 1500 रुपये अनुदान दिले जाते. यासोबतच वर्षभरात तीन मोफत एलपीजी सिलिंडरही दिले जातात. या योजनेत अनुदानाची रक्कम थेट लाभार्थ्याच्या बँक खात्यात जमा केली जाते.
या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी काही महत्त्वाचे नियम ठरवण्यात आले आहेत. 1 जुलै 2024 नंतर जारी केलेल्या शिधापत्रिकाधारकांना हा लाभ मिळणार नाही. तसेच ही योजना केवळ 14.2 किलोच्या गॅस सिलिंडरसाठीच लागू आहे. सरकारकडून अनुदानाची रक्कम थेट लाभार्थ्याच्या खात्यात जमा केली जाते, ज्यामध्ये प्रति सिलिंडर 300 रुपये सबसिडी असते.
हे पण वाचा:
‘लाडकी बहीण योजनेच्या संदर्भातील बातम्या चुकीच्या’ अदिती तटकरे News regarding Ladki Bahin
या योजनेचे सामाजिक महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. सर्वप्रथम, ही योजना महिला सक्षमीकरणाला चालना देते. महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळण्यास मदत करते. महागाईच्या काळात कुटुंबांवरील आर्थिक बोजा कमी करण्यास हातभार लावते. शिवाय, स्वयंपाकघरात स्वच्छ ईंधन वापरास प्रोत्साहन देते. यामुळे धूर आणि प्रदूषण कमी होऊन महिलांचे आरोग्य सुधारण्यास मदत होते.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र महिलांनी संबंधित विभागाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन अर्ज करावा लागतो. अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी लागतात. अर्जाची स्थिती ऑनलाईन तपासता येते आणि मंजुरीनंतर लाभ थेट खात्यात जमा होतो.
राज्य सरकारने या योजनेच्या माध्यमातून महिला सक्षमीकरणाचे एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे. महिलांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी अशा अनेक योजना भविष्यात राबवण्याचा सरकारचा मानस आहे. या योजनेमुळे महिलांना केवळ आर्थिक दिलासाच मिळत नाही, तर त्यांच्या सामाजिक स्थानात सुधारणा होण्यासही मदत होते.
असे म्हणता येईल की, महाराष्ट्र सरकारची ही गॅस सिलिंडर अनुदान योजना महिलांसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरणार आहे. गॅस सिलिंडरवरील अनुदान आणि मोफत सिलिंडर यामुळे महिलांना आर्थिक दृष्ट्या दिलासा मिळणार आहे.
या योजनेमुळे स्वच्छ ईंधन वापराला प्रोत्साहन मिळून पर्यावरण संरक्षणासही हातभार लागणार आहे. महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे, जे निश्चितच महिलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी उपयुक्त ठरेल.
