Beneficiary list of farmers महाराष्ट्र राज्यात खरीप हंगाम २०२४ साठी ई-पीक पाहणी प्रक्रियेला १ ऑगस्टपासून सुरुवात झाली असून, शेतकऱ्यांना १५ सप्टेंबर २०२४ पर्यंत स्वतःच्या पिकांची नोंदणी करण्याची संधी देण्यात आली आहे. या महत्त्वपूर्ण डिजिटल उपक्रमाची सविस्तर माहिती आणि त्याचे शेतकऱ्यांसाठीचे महत्त्व जाणून घेऊया.
ई-पीक पाहणी म्हणजे काय? ई-पीक पाहणी ही एक आधुनिक डिजिटल प्रणाली आहे, ज्यामध्ये शेतकरी स्वतः आपल्या शेतातील पिकांची माहिती ऑनलाइन पद्धतीने सातबारा उताऱ्यावर नोंदवू शकतात. महाराष्ट्र सरकारने गेल्या चार वर्षांपासून हा महत्त्वाकांक्षी उपक्रम राबवला आहे, ज्यामुळे पीक नोंदणी प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि सुलभ झाली आहे.
नोंदणी प्रक्रिया: १. प्ले-स्टोअरवरून E-Peek Pahani (DCS) अॅप डाउनलोड करणे २. अॅपमध्ये नोंदणी करून लॉगिन करणे ३. आपल्या शेतजमिनीची माहिती भरणे ४. प्रत्यक्ष पिकांची नोंद करणे ५. आवश्यक कागदपत्रांची अपलोड करणे
हे पण वाचा:
आत्ताची सर्वात मोठी बातमी, पेट्रोल डिझेल दरात झाली एवढ्या रुपयांची घसरण petrol and diesel
ई-पीक पाहणीचे महत्त्वपूर्ण फायदे:
१. किमान आधारभूत किंमत (MSP) योजनेचा लाभ:
- शेतमालाची MSP अंतर्गत विक्री करण्यासाठी पीक पाहणी डेटा वापरला जातो
- शेतकऱ्यांना योग्य बाजारभाव मिळण्यास मदत
- पारदर्शक व्यवहार प्रणाली
२. पीक कर्ज व्यवस्थापन:
- बँकांना कर्ज पडताळणीसाठी अधिकृत माहिती उपलब्ध
- १०० हून अधिक बँका सध्या या प्रणालीचा वापर करत आहेत
- कर्ज वितरण प्रक्रिया सुलभ आणि जलद
३. पीक विमा योजनेचे लाभ:
- विमा दाव्यांसाठी अधिकृत पुरावा
- नोंदणीकृत पिकांची माहिती विमा कंपन्यांना उपलब्ध
- दावे निकाली काढण्यास मदत
४. नुकसान भरपाई प्रक्रिया:
- नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीची नोंद
- शासकीय मदतीसाठी आधिकारिक पुरावा
- भरपाई वितरण प्रक्रिया सुलभ
वर्तमान परिस्थिती आणि बदल: राज्य सरकारने नुकत्याच कापूस-सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी हेक्टरी ५ हजार रुपये अनुदानाची घोषणा केली आहे. प्रारंभी या अनुदानासाठी ई-पीक पाहणी बंधनकारक होती, मात्र शेतकऱ्यांच्या मागणीनुसार मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी ही अट रद्द करून सात-बाऱ्यावरील नोंदी ग्राह्य धरण्याचा निर्णय घेतला आहे.
कालमर्यादा आणि प्रक्रिया:
- शेतकरी स्तर: १ ऑगस्ट ते १५ सप्टेंबर २०२४
- तलाठी स्तर: १६ सप्टेंबरपासून पुढे
- मुदतवाढीबाबत निर्णय प्रलंबित
भविष्यातील दृष्टिकोन: ई-पीक पाहणी प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना अनेक फायदे होत आहेत:
- डिजिटल रेकॉर्ड उपलब्धता
- शासकीय योजनांचा लाभ घेण्यास सुलभता
- पारदर्शक व्यवस्थापन
- वेळेची आणि श्रमाची बचत
- कागदपत्रांची कमी गरज
सूचना आणि महत्त्वाचे मुद्दे: १. वेळेत नोंदणी करणे महत्त्वाचे २. अचूक माहिती भरण्याची काळजी घ्यावी ३. आवश्यक कागदपत्रे सोबत ठेवावीत ४. तांत्रिक अडचणींसाठी मदत केंद्राशी संपर्क साधावा ५. नियमित अपडेट्ससाठी अॅप तपासत रहावे
ई-पीक पाहणी ही महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वपूर्ण डिजिटल सुविधा ठरली आहे. या प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना विविध शासकीय योजनांचा लाभ घेणे सुलभ झाले आहे. डिजिटल क्रांतीच्या या युगात ई-पीक पाहणी हे एक महत्त्वाचे पाऊल असून, यामुळे शेती व्यवसायात पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता वाढली आहे. शेतकऱ्यांनी या सुविधेचा जास्तीत जास्त लाभ घ्यावा आणि आपल्या पिकांची वेळेत नोंदणी करावी.