SBI Bank holders आजच्या डिजिटल युगात बँकिंग व्यवहार सुलभ झाले असले, तरी त्याचबरोबर सायबर गुन्हेगारीचे प्रमाणही वाढले आहे. याच पार्श्वभूमीवर देशातील सर्वात मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (एसबीआय) आणि केंद्र सरकारची माहिती पडताळणी संस्था प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरो (पीआयबी) यांनी महत्त्वाचा इशारा जारी केला आहे.
सध्या सायबर गुन्हेगार नवनवीन पद्धतींचा वापर करून बँक खातेधारकांची फसवणूक करत आहेत. विशेषतः एसबीआय खातेधारकांना लक्ष्य करून अनेक बनावट संदेश पाठवले जात आहेत. या पार्श्वभूमीवर 14 जानेवारी 2025 रोजी पीआयबीने सर्व नागरिकांना विशेष सतर्कतेचे आवाहन केले आहे.
फसवणुकीची नवी पद्धत
हे पण वाचा:
कर्मचाऱ्यांच्या सेवा निवृत्ती वयात 3 वर्षाची वाढ, पगारात एवढी वाढ Retirement age of employees
सायबर गुन्हेगार आता खातेधारकांना बनावट एसएमएस आणि व्हाट्सअप संदेश पाठवत आहेत. या संदेशांमध्ये सामान्यतः खालील प्रकारची माहिती असते:
- नेटबँकिंग सेवा बंद होण्याची धमकी
- रिवॉर्ड पॉइंट्स जमा करण्याचे आमिष
- बँक खाते अपडेट करण्याची सूचना
- केवायसी अपडेट करण्याची तातडीची नोटीस
उदाहरणार्थ, एका बनावट संदेशात लिहिले होते: “प्रिय ग्राहक, आपली एसबीआय नेटबँकिंग सेवा 9895 रुपयांसह आज एक्स्पायर होत आहे. कृपया आपली कॅश रिडिंग करण्यासाठी डॉक्युमेंट्स अपडेट करा.” या संदेशासोबत एक लिंक दिलेली असते, जी क्लिक केल्यास खातेधारकाची संवेदनशील माहिती चोरीस जाऊ शकते.
एसबीआयचे सुरक्षा उपाय
हे पण वाचा:
शेतकऱ्यांना दरमहा मिळणार 3000 हजार रुपये पहा पात्रता, व कागदपत्रे Farmers month documents
स्टेट बँक ऑफ इंडियाने आपल्या ग्राहकांच्या सुरक्षेसाठी विविध पावले उचलली आहेत:
- सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर नियमित सुरक्षा सूचना
- संशयास्पद व्यवहारांबाबत तात्काळ सूचना यंत्रणा
- ग्राहक जागृती मोहीम
- 24×7 ग्राहक सेवा केंद्र
खातेधारकांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
- संशयास्पद लिंक्स
- कोणत्याही अनोळखी लिंकवर क्लिक करू नये
- बँकेकडून आलेल्या संदेशातील लिंक्सही उघडू नयेत
- रिवॉर्ड पॉइंट्स किंवा कॅशबॅकच्या नावाखाली येणाऱ्या लिंक्सपासून दूर राहावे
- वैयक्तिक माहिती
- पिन, पासवर्ड किंवा ओटीपी कधीही शेअर करू नये
- बँक खात्याची माहिती फोनवर सांगू नये
- एटीएम कार्ड डिटेल्स गोपनीय ठेवावीत
- डिजिटल व्यवहार
- केवळ अधिकृत बँकिंग अॅप वापरावे
- नियमितपणे पासवर्ड बदलावा
- सार्वजनिक वायफाय नेटवर्कवर बँकिंग करणे टाळावे
सुरक्षित बँकिंगसाठी महत्त्वाचे मुद्दे
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या हप्त्याची तारीख ठरली, 11:20 वाजता खात्यात पैसे जमा PM Kisan installment
- बँक खात्याची नियमित तपासणी
- खात्यातील व्यवहारांची नियमित पाहणी करावी
- कोणताही संशयास्पद व्यवहार आढळल्यास तात्काळ बँकेला कळवावे
- मोबाईल बँकिंग अॅपमध्ये व्यवहार सूचना (transaction alerts) सक्रिय ठेवावीत
- डिजिटल सुरक्षा
- मोबाईल/लॅपटॉपमध्ये अद्ययावत अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर वापरावे
- बँकिंग वेबसाइट्सचे URL तपासून खात्री करावी
- दोन-पातळी प्रमाणीकरण (two-factor authentication) नेहमी सक्रिय ठेवावे
- फसवणूक झाल्यास करावयाची कृती
- तात्काळ बँकेच्या हेल्पलाईनवर संपर्क साधावा
- स्थानिक पोलीस स्टेशनमध्ये तक्रार नोंदवावी
- सायबर क्राइम पोर्टलवर तक्रार करावी
डिजिटल बँकिंगच्या वाढत्या वापरामुळे सायबर गुन्हेगारी रोखणे हे मोठे आव्हान बनले आहे. एसबीआय सतत नवीन सुरक्षा उपाय राबवत असली, तरी ग्राहकांनीही सतर्क राहणे आवश्यक आहे. विशेषतः:
- नियमित सुरक्षा अपडेट्स
- नवीन फसवणूक पद्धतींची माहिती
- डिजिटल साक्षरता
डिजिटल बँकिंगच्या युगात सायबर सुरक्षा ही सामूहिक जबाबदारी आहे. एसबीआय आणि पीआयबीने दिलेल्या सूचनांचे काटेकोर पालन करून, आपण आपले बँक खाते सुरक्षित ठेवू शकतो. सतर्कता ही सुरक्षेची पहिली पायरी आहे.
