E Shram Card Bhatta भारत सरकारने असंघटित क्षेत्रातील कामगारांच्या कल्याणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. ई-श्रम कार्ड भत्ता योजनेच्या माध्यमातून, सरकार असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना मासिक आर्थिक मदत देत आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना दरमहा १००० रुपये भत्ता दिला जातो. ही योजना केंद्र आणि राज्य सरकारच्या संयुक्त विद्यमाने राबवली जात आहे.
योजनेची उद्दिष्टे आणि महत्त्व:
या योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट म्हणजे असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे. बेरोजगारी किंवा अपुऱ्या रोजगारामुळे अनेक कामगार कुटुंब आर्थिक संकटात सापडले आहेत. अशा परिस्थितीत, हा मासिक भत्ता त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यास मदत करतो. विशेष म्हणजे, या योजनेत केवळ मासिक भत्ताच नाही तर आरोग्य विमा आणि वृद्धापकाळासाठी पेन्शनची तरतूदही केली आहे.
योजनेचे प्रमुख फायदे:
१. मासिक भत्ता: प्रत्येक पात्र लाभार्थ्याला दरमहा १००० रुपये थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात.
२. आरोग्य विमा संरक्षण: लाभार्थ्यांना वार्षिक २ लाख रुपयांपर्यंतचे आरोग्य विमा संरक्षण दिले जाते.
३. निवृत्ती वेतन: वयाच्या ६० वर्षांनंतर दरमहा ३००० रुपये पेन्शन मिळते.
४. आर्थिक सुरक्षा: या योजनेमुळे कामगारांना त्यांच्या वृद्धापकाळात आर्थिक स्थैर्य मिळते.
५. कौटुंबिक सहाय्य: या भत्त्यामुळे कुटुंबाच्या मूलभूत गरजा भागवण्यास मदत होते.
पात्रता:
१. अर्जदार असंघटित क्षेत्रातील कामगार असावा. २. वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त असावे. ३. राज्याच्या श्रम विभागात नोंदणी असणे आवश्यक. ४. ई-श्रम कार्ड धारक असणे अनिवार्य. ५. आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल वर्गातील असावा. ६. इतर कोणतीही पेन्शन किंवा भत्ता घेत नसावा.
आवश्यक कागदपत्रे:
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- रेशन कार्ड
- उत्पन्नाचा दाखला
- वयाचा दाखला
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- बँक पासबुक
- दहावीची मार्कशीट
- पासपोर्ट साईज फोटो
- मोबाईल नंबर
अर्ज प्रक्रिया:
ई-श्रम कार्ड भत्त्यासाठी ऑनलाईन अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
१. श्रम आणि रोजगार मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जा.
२. होमपेजवरील ‘ई-श्रम नोंदणी’ वर क्लिक करा.
३. नोंदणी पृष्ठावर मोबाईल नंबर, आधार क्रमांक आणि कॅप्चा कोड भरा.
४. ओटीपी मिळवण्यासाठी ‘Send OTP’ वर क्लिक करा.
५. प्राप्त झालेला ओटीपी एंटर करून पडताळणी करा.
६. पोर्टलवर लॉगिन करून ‘ई-श्रम अर्ज करा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
७. अर्ज फॉर्ममध्ये सर्व माहिती काळजीपूर्वक भरा.
८. आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
९. शेवटी ‘सबमिट’ बटणावर क्लिक करून अर्ज पूर्ण करा.
महत्त्वाच्या सूचना:
- अर्ज करताना सर्व माहिती अचूक भरा.
- कागदपत्रे स्पष्ट आणि वाचनीय असावीत.
- एकाच व्यक्तीसाठी एकच अर्ज करा.
- भत्ता मिळण्यास काही कालावधी लागू शकतो.
- कोणतीही अडचण आल्यास श्रम विभागाशी संपर्क साधा.
ई-श्रम कार्ड भत्ता योजना ही असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी एक वरदान ठरली आहे. या योजनेमुळे लाखो कामगार कुटुंबांना आर्थिक स्थैर्य मिळत आहे. मासिक भत्ता, आरोग्य विमा आणि पेन्शनच्या माध्यमातून या योजनेने कामगारांच्या जीवनमानात सुधारणा आणली आहे.