Shetkari Yojana installment प्रधानमंत्री शेतकरी सन्मान निधी योजनेचा १९वा हप्ता जानेवारी २०२५ च्या शेवटच्या आठवड्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार आहे. या महत्वपूर्ण योजनेमुळे महाराष्ट्रातील ९२ लाख ५० हजार शेतकऱ्यांना लाभ मिळणार असून, त्यामध्ये १९ लाखांहून अधिक महिला शेतकऱ्यांचा समावेश आहे. ही योजना शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्वपूर्ण पाऊल ठरत आहे.
योजनेची व्याप्ती आणि लाभार्थी सोलापूर जिल्ह्यातील परिस्थिती पाहता, सुमारे पाच लाख शेतकरी या योजनेचे लाभार्थी आहेत. प्रत्येक तालुक्यानुसार लाभार्थींची संख्या पाहिल्यास, करमाळा तालुक्यात सर्वाधिक ६२,६१५ शेतकरी लाभार्थी आहेत. त्यानंतर पंढरपूर तालुक्यात ६०,०१४, सांगोला तालुक्यात ५७,७०० आणि माळशिरस तालुक्यात ५६,३५५ शेतकरी या योजनेचे लाभार्थी आहेत.
दुहेरी लाभाची योजना केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री शेतकरी सन्मान निधी योजनेसोबतच, महाराष्ट्र राज्य सरकारने नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना सुरू केली आहे. या दोन्ही योजनांमधून शेतकऱ्यांना वार्षिक १२,००० रुपये मिळतात. प्रत्येक तीन महिन्यांनी २,००० रुपये या प्रमाणे हे वाटप केले जाते. केंद्राचा हप्ता मिळाल्यानंतर राज्य सरकारचा हप्ता फेब्रुवारी २०२५ मध्ये वितरित केला जाणार आहे.
डिजिटल साक्षरतेचे महत्व या योजनेत एक महत्वाची बाब म्हणजे ई-केवायसीची आवश्यकता. सोलापूर जिल्ह्यातील ४,३६६ शेतकऱ्यांनी अद्याप ई-केवायसी पूर्ण केलेली नाही, ज्यामुळे त्यांना या योजनेचा लाभ मिळालेला नाही. पंढरपूर तालुक्यात ९२८, सांगोला तालुक्यात ५४८ आणि दक्षिण सोलापूर तालुक्यात ४२२ शेतकऱ्यांनी ई-केवायसी पूर्ण करणे बाकी आहे.
तंत्रज्ञानाचा वापर आणि पारदर्शकता ‘ॲग्री स्टॅक’ या नवीन मोबाईल अॅपलिकेशनच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना अनेक सुविधा एकाच ठिकाणी उपलब्ध होणार आहेत. या अॅपमुळे शेतकरी:
- किसान क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करू शकतात
- पीक कर्जाची मागणी नोंदवू शकतात
- विविध शासकीय योजनांची माहिती मिळवू शकतात
- सवलतींबद्दल अद्ययावत माहिती घेऊ शकतात
पारदर्शकतेसाठी महत्वपूर्ण पाऊल ‘ॲग्री स्टॅक’ अॅपमुळे प्रशासनाला शेतकऱ्यांची रिअल-टाईम माहिती उपलब्ध होणार आहे. यामुळे शेती विकल्यानंतरही सन्मान निधीचा लाभ घेणाऱ्यांवर नियंत्रण ठेवता येणार आहे. सध्या अशा प्रकरणांची माहिती चार ते सहा महिन्यांनी समजत असे, परंतु आता या अॅपमुळे ही समस्या सोडवली जाणार आहे.
योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी कृषी विभागाने विशेष पावले उचलली आहेत:
- प्रत्येक तालुक्यात ई-केवायसी नोंदणीसाठी विशेष मोहीम
- शेतकऱ्यांना डिजिटल साक्षरतेबाबत मार्गदर्शन
- योजनेच्या लाभासाठी आवश्यक कागदपत्रांची पूर्तता
- बँक खाते आणि आधार कार्ड लिंकिंगची सुविधा
भविष्यातील आव्हाने आणि संधी या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसमोर काही आव्हानेही आहेत:
- डिजिटल साक्षरतेचा अभाव
- ई-केवायसी प्रक्रियेतील तांत्रिक अडचणी
- बँक खाते आणि आधार लिंकिंगमधील समस्या
- योजनेबद्दल जागरूकतेचा अभाव
समारोप प्रधानमंत्री शेतकरी सन्मान निधी योजना आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना या शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महत्वपूर्ण पाऊल आहेत. तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे या योजनांची अंमलबजावणी अधिक पारदर्शक आणि प्रभावी होत आहे. मात्र, योजनेचा पूर्ण लाभ मिळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी ई-केवायसी आणि इतर आवश्यक प्रक्रिया पूर्ण करणे गरजेचे आहे.
हे पण वाचा:
या शेतकऱ्यांना मिळणार सरकारी योजनांचे अनुदान आत्ताच पहा पात्र शेतकऱ्यांच्या याद्या government scheme