get free solar pump महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी एक आशादायक वातावरण निर्माण करणारी “मागेल त्याला सौर कृषी पंप” योजना अत्यंत यशस्वी ठरत आहे. महावितरणने नुकतेच एक महत्त्वपूर्ण यश प्राप्त केले आहे, ज्यामध्ये त्यांनी निर्धारित १०० दिवसांच्या कालावधीत दीड लाख सौर पंप बसवण्याचे उद्दिष्ट केवळ ६० दिवसांत पूर्ण केले आहे. महावितरणचे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक लोकेश चंद्र यांनी ही महत्त्वपूर्ण उपलब्धी जाहीर केली आहे.
या योजनेचा विस्तार पाहता, राज्यातील विविध जिल्ह्यांमध्ये सौर कृषी पंपांची स्थापना करण्यात आली आहे. जालना जिल्हा १८,४९४ पंपांसह आघाडीवर आहे, त्यानंतर बीड जिल्हा १७,९४४ पंपांसह दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. अहिल्यानगर (१३,३६६), परभणी (११,७५५), आणि संभाजीनगर (९,३२९) या जिल्ह्यांनीही लक्षणीय प्रगती केली आहे. नाशिक (९,१४३), हिंगोली (८,५३८), धाराशीव (६,७६५) आणि जळगाव (६,६४८) या जिल्ह्यांनीही या योजनेत महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे.
शेतकऱ्यांसाठी या योजनेचे आर्थिक लाभ विशेष आकर्षक आहेत. केंद्र सरकार ३०% आणि राज्य सरकार ६०% अनुदान देत आहे, ज्यामुळे सामान्य शेतकऱ्यांना केवळ १०% रक्कम भरावी लागते. विशेष म्हणजे अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातीच्या शेतकऱ्यांसाठी ९५% अनुदान उपलब्ध आहे, त्यामुळे त्यांना फक्त ५% रक्कम भरावी लागते. हे अनुदान धोरण शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेकडे वळण्यास प्रोत्साहित करत आहे.
सौर कृषी पंपांचे फायदे अनेकविध आहेत. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे शेतकऱ्यांना दिवसा सिंचनासाठी विश्वसनीय वीज उपलब्ध होते. पारंपारिक वीजपुरवठ्यावरील अवलंबित्व कमी होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या सोयीनुसार पाणी उपसा करता येते. दीर्घकालीन परिप्रेक्ष्यात, या पंपांमुळे वीज बिलात लक्षणीय बचत होते आणि शेतीची उत्पादकता वाढते.
महाराष्ट्राने या क्षेत्रात केलेली प्रगती उल्लेखनीय आहे. २०१५ पासून २०२४ पर्यंतच्या नऊ वर्षांत राज्यात १,०६,६१६ सौर कृषी पंप बसवण्यात आले होते. मात्र, जानेवारी २०२४ ते फेब्रुवारी २०२५ या एका वर्षातच दीड लाख नवीन पंप बसवण्यात आले आहेत. ही वाढ दर्शवते की राज्य सरकार आणि महावितरण यांनी या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी केलेले प्रयत्न किती यशस्वी ठरले आहेत.
सौर कृषी पंपांचा वापर शेतकऱ्यांसाठी अनेक फायदेशीर ठरत आहे. पारंपारिक वीजपुरवठ्यावरील अवलंबित्व कमी झाल्याने, शेतकरी आता अधिक स्वायत्तपणे त्यांच्या शेतीचे नियोजन करू शकतात. दिवसा सिंचनाची सुविधा उपलब्ध असल्याने, पिकांची वाढ चांगली होते आणि उत्पादनात वाढ होते. याशिवाय, सौर ऊर्जेचा वापर पर्यावरणपूरक असल्याने, हरित ऊर्जेच्या वापरास प्रोत्साहन मिळते.
या योजनेचे यश राज्य सरकार आणि महावितरण यांच्या सुनियोजित धोरणांचे फलित आहे. योजनेची अंमलबजावणी सुलभ करण्यासाठी, महावितरणने एक सोपी आणि पारदर्शक प्रक्रिया विकसित केली आहे. इच्छुक शेतकरी महावितरणच्या अधिकृत वेबसाइटवर किंवा स्थानिक कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकतात. अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, योग्य तपासणी आणि मंजुरीनंतर पंपाची स्थापना केली जाते.
अधिक व्हावा यासाठी राज्य सरकार प्रयत्नशील आहे. शेतकऱ्यांमध्ये या योजनेबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी विविध मार्गांनी प्रचार केला जात आहे. सौर कृषी पंपांच्या वापरामुळे न केवळ शेतकऱ्यांचे जीवनमान सुधारेल, तर राज्याच्या कृषी क्षेत्राची एकूण उत्पादकता देखील वाढेल.
“मागेल त्याला सौर कृषी पंप” योजना महाराष्ट्राच्या कृषी क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण मैलाचा दगड ठरत आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक फायदा होत असून, त्यांच्या शेतीची उत्पादकता वाढत आहे. सौर ऊर्जेच्या वापरामुळे पर्यावरणाचे संरक्षण होत असून, शाश्वत कृषी विकासाला चालना मिळत आहे.