Gold price rates भारतीय संस्कृतीमध्ये सोन्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. प्राचीन काळापासून आपल्या देशात सोन्याला संपत्तीचे प्रतीक मानले जाते. आज २१व्या शतकातही सोन्याचे महत्त्व कमी झालेले नाही, उलट गुंतवणुकीच्या दृष्टीने त्याचे महत्त्व अधिकच वाढले आहे. आज आपण सोन्यातील गुंतवणुकीचे विविध पैलू आणि त्याचे फायदे याविषयी सविस्तर जाणून घेऊया.
सध्याची बाजारपेठ पाहता, १५ नोव्हेंबर २०२४ रोजी सोन्याच्या दरात मोठी घसरण झाली आहे. मुंबईत २४ कॅरेट सोन्याचा दर ७४,६२० रुपये प्रति १० ग्रॅम इतका आहे, जो मागील आठवड्यातील ७७,५६० रुपये प्रति १० ग्रॅमच्या तुलनेत बराच कमी आहे. अशा परिस्थितीत गुंतवणूकदारांसाठी ही एक सुवर्णसंधी ठरू शकते.
सोन्यातील गुंतवणुकीचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याची स्थिरता आणि विश्वासार्हता. बाजारपेठेतील अस्थिरतेच्या काळात सुद्धा सोन्याचे मूल्य टिकून राहते. महागाई वाढली तरी सोन्याचे मूल्य त्याच्या शुद्धतेनुसार कमी होत नाही, त्यामुळे इन्फ्लेशनपासून संरक्षण मिळते. दीर्घकालीन गुंतवणुकीच्या दृष्टीने हा एक महत्त्वाचा फायदा आहे.
सोने खरेदी करताना सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे हॉलमार्किंग. हॉलमार्क हा सोन्याच्या शुद्धतेचा निर्देशांक आहे. २४ कॅरेट सोन्याचा हॉलमार्क ९९९ असतो, जे १००% शुद्धतेचे निदर्शक आहे. मात्र दागिन्यांसाठी हे सोने फारसे उपयुक्त नसते.
दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट सोने (हॉलमार्क ९१६) सर्वोत्तम मानले जाते, ज्याची शुद्धता ९१.६% असते. १८ कॅरेट (हॉलमार्क ७५०) आणि १४ कॅरेट (हॉलमार्क ५८५) सोने विशेष प्रकारच्या दागिन्यांसाठी वापरले जाते.
आधुनिक काळात सोन्यात गुंतवणूक करण्याचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. पारंपरिक पद्धतीने दागिन्यांच्या स्वरूपात सोने खरेदी करण्याव्यतिरिक्त, आता सोन्याचे बार किंवा नाणी खरेदी करता येतात. शेअर बाजारात गुंतवणूक करणाऱ्यांसाठी गोल्ड ETF हा एक आकर्षक पर्याय आहे. सरकारतर्फे जारी केले जाणारे सोव्हरीन गोल्ड बाँड्स हा सुद्धा एक सुरक्षित गुंतवणुकीचा मार्ग आहे. डिजिटल युगात अनेक पेमेंट अॅप्सद्वारे डिजिटल गोल्डमध्ये सुद्धा गुंतवणूक करता येते.
देशातील प्रमुख शहरांमध्ये सोन्याचे दर थोडेफार वेगळे असतात. उदाहरणार्थ, कोलकाता येथे २४ कॅरेट सोन्याचा दर ७४,५२० रुपये प्रति १० ग्रॅम आहे, तर दिल्लीत तो ७४,४९० रुपये प्रति १० ग्रॅम आहे. चेन्नईत मात्र हाच दर ७४,८१० रुपये प्रति १० ग्रॅम इतका आहे. चांदीच्या दरांमध्येही अशीच भिन्नता आढळते.
सोन्यातील गुंतवणुकीचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे त्याची लिक्विडिटी. आपत्कालीन परिस्थितीत सोने सहजपणे रोख रकमेत रूपांतरित करता येते. शिवाय, गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणण्यासाठी सोने एक उत्कृष्ट साधन आहे. शेअर बाजार किंवा इतर गुंतवणुकीच्या साधनांमध्ये असणाऱ्या जोखमीच्या तुलनेत सोन्यातील जोखीम बरीच कमी असते.
सोन्यात गुंतवणूक करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, केवळ हॉलमार्क असलेलेच सोने खरेदी करावे. दुसरे म्हणजे, सोन्यातील गुंतवणूक ही दीर्घकालीन असावी. अल्पकालीन नफ्यासाठी सोन्याची खरेदी-विक्री करणे फायदेशीर ठरत नाही. तिसरे, खरेदीपूर्वी आणि विक्रीपूर्वी बाजारातील दरांचा अभ्यास करणे महत्त्वाचे आहे.
सोन्याच्या ताज्या दरांची माहिती मिळवण्यासाठी आता तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो. ८९५५६६४४३३ या क्रमांकावर मिस्ड कॉल देऊन २२ कॅरेट आणि १८ कॅरेट सोन्याचे ताजे दर एसएमएसद्वारे मिळवता येतात. तसेच www.ibja.co किंवा ibjarate.com या वेबसाइट्सवर सुद्धा ताज्या किमती पाहता येतात.
असे म्हणता येईल की, सोन्यातील गुंतवणूक ही भारतीय अर्थव्यवस्थेतील एक महत्त्वाची बाब आहे. आर्थिक सुरक्षिततेसाठी, भविष्यातील गरजांसाठी आणि संपत्तीच्या संवर्धनासाठी सोन्यातील गुंतवणूक फायदेशीर ठरते. सध्याच्या काळात सोन्याच्या दरात झालेली घट ही नव्या गुंतवणूकदारांसाठी एक चांगली संधी आहे.
