PM Kisan Yojana installment भारतीय कृषी क्षेत्रातील एक महत्त्वाची योजना म्हणून प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना ओळखली जाते. शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीला बळकटी देण्यासाठी ही योजना मोठी भूमिका बजावत आहे. मात्र आता या योजनेच्या 19व्या हप्त्याबाबत एक महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे, जी अनेक शेतकऱ्यांसाठी चिंतेचा विषय ठरू शकते.
सरकारने नुकतीच केलेल्या घोषणेनुसार, सुमारे 3 कोटी शेतकऱ्यांना या योजनेचा 19वा हप्ता मिळणार नाही. याचे प्रमुख कारण म्हणजे या शेतकऱ्यांनी सरकारने निर्धारित केलेल्या नियमांचे पालन न करणे होय. विशेषतः eKYC, भौगोलिक पडताळणी आणि आधार कार्डचे बँक खात्याशी लिंकिंग या महत्त्वाच्या बाबींकडे दुर्लक्ष केल्याने हे शेतकरी या लाभापासून वंचित राहणार आहेत.
मागील काळात, ऑक्टोबर 2023 मध्ये, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी देशातील 9.4 कोटी शेतकऱ्यांना प्रत्येकी 2,000 रुपयांची मदत केली होती. मात्र त्यावेळीही 2.8 कोटीहून अधिक शेतकरी या मदतीपासून वंचित राहिले होते. आता पुन्हा एकदा अशीच परिस्थिती निर्माण होत असल्याचे दिसत आहे.
या योजनेंतर्गत दर तीन महिन्यांनी शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत दिली जाते. पुढील हप्ता जानेवारी 2024 च्या मध्यावर येण्याची शक्यता आहे. मात्र या हप्त्याचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाच्या बाबींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे.
लाभार्थी शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना:
१. eKYC प्रक्रिया: प्रत्येक लाभार्थी शेतकऱ्याने आपली eKYC प्रक्रिया पूर्ण करणे अनिवार्य आहे. या प्रक्रियेत शेतकऱ्यांचे बायोमेट्रिक तपशील आणि फोटो ओळख पत्रांची पडताळणी केली जाते.
२. भौगोलिक पडताळणी: शेतकऱ्यांच्या जमिनीची भौगोलिक पडताळणी आवश्यक आहे. यामध्ये त्यांच्या शेतजमिनीची सत्यता तपासली जाते.
३. आधार-बँक लिंकिंग: लाभार्थ्यांचे आधार कार्ड त्यांच्या बँक खात्याशी जोडलेले असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामुळे थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) शक्य होते.
सरकारने या तिन्ही बाबींवर विशेष भर दिला असून, ज्या शेतकऱ्यांनी या आवश्यक बाबींची पूर्तता केलेली नाही, त्यांना 19व्या हप्त्यापासून वंचित राहावे लागणार आहे. या निर्णयामागे योजनेची पारदर्शकता वाढवणे आणि खऱ्या लाभार्थ्यांपर्यंत मदत पोहोचवणे हा मुख्य उद्देश आहे.
सरकारच्या या निर्णयामुळे अनेक शेतकऱ्यांमध्ये चिंतेचे वातावरण निर्माण झाले आहे. मात्र अजूनही वेळ गेलेली नाही. जे शेतकरी या हप्त्यापासून वंचित राहू नये अशी इच्छा बाळगत आहेत, त्यांनी तात्काळ आवश्यक ती कागदपत्रे आणि प्रक्रिया पूर्ण करावी, असे आवाहन सरकारने केले आहे.
या योजनेचे महत्त्व लक्षात घेता, शेतकऱ्यांनी स्वतःहून पुढाकार घेऊन आवश्यक ती कागदपत्रे आणि प्रक्रिया पूर्ण करणे गरजेचे आहे. विशेषतः छोट्या आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी ही योजना वरदान ठरत असल्याने, त्यांनी या संधीचा लाभ घ्यावा.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे पुढील पाऊल:
- तात्काळ आपल्या जवळच्या सामाईक सेवा केंद्रावर (CSC) जाऊन eKYC प्रक्रिया पूर्ण करावी.
- आपल्या शेतजमिनीची भौगोलिक पडताळणी करून घ्यावी.
- आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक करावे.
- PM किसान पोर्टलवर आपला स्टेटस तपासावा.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सरकारच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचे काटेकोर पालन करणे आवश्यक आहे. यामुळे न केवळ त्यांना वेळेवर मदत मिळेल, तर योजनेची अंमलबजावणी देखील अधिक प्रभावी होईल.
शेवटी, ही योजना शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. त्यामुळे प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याने या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक ती पावले उचलावीत, जेणेकरून कोणताही पात्र शेतकरी या लाभापासून वंचित राहणार नाही.
