Husband and wife आजच्या अस्थिर आर्थिक वातावरणात सुरक्षित आणि विश्वसनीय गुंतवणुकीचा शोध प्रत्येक व्यक्ती घेत असते. भारतीय पोस्ट ऑफिसने राबवलेली मंथली इनकम स्कीम (POMIS) ही अशीच एक आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे, जी सामान्य नागरिकांसाठी विशेष महत्त्वाची ठरते. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
पोस्ट ऑफिस मंथली इनकम स्कीम म्हणजे काय?
पोस्ट ऑफिस मंथली इनकम स्कीम ही भारत सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी बचत योजना आहे. या योजनेंतर्गत गुंतवणूकदारांना नियमित मासिक उत्पन्नाची हमी दिली जाते. सामान्य नागरिक, विशेषतः निवृत्त व्यक्ती आणि गृहिणींसाठी ही योजना विशेष फायदेशीर ठरते. 1 एप्रिल 2023 पासून या योजनेच्या व्याजदरात आणि गुंतवणूक मर्यादेत महत्त्वपूर्ण वाढ करण्यात आली आहे.
खाते प्रकार आणि गुंतवणूक मर्यादा
या योजनेमध्ये दोन प्रकारची खाती उघडता येतात:
- वैयक्तिक खाते: एका व्यक्तीसाठी जास्तीत जास्त नऊ लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक
- संयुक्त खाते: दोन किंवा तीन व्यक्तींसाठी पंधरा लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक
खाते व्यवस्थापन आणि लवचिकता
या योजनेची एक महत्त्वाची वैशिष्ट्ये म्हणजे तिची लवचिकता. गुंतवणूकदार आपल्या गरजेनुसार खात्यात बदल करू शकतात. वैयक्तिक खात्याचे रूपांतर संयुक्त खात्यात करता येते, तसेच संयुक्त खात्याचे रूपांतर वैयक्तिक खात्यात करणे शक्य आहे. ही लवचिकता गुंतवणूकदारांना त्यांच्या बदलत्या गरजांनुसार खाते व्यवस्थापन करण्यास मदत करते.
पैसे काढण्याचे नियम आणि शुल्क
योजनेत गुंतवणूक केल्यानंतर पैसे काढण्याबाबत काही महत्त्वाचे नियम आहेत:
- गुंतवणुकीच्या एका वर्षानंतर पैसे काढता येतात
- एक ते तीन वर्षांच्या कालावधीत पैसे काढल्यास 2% शुल्क आकारले जाते
- तीन वर्षांनंतर मुदतपूर्व खाते बंद केल्यास 1% शुल्क आकारले जाते
मुदत विस्तार आणि परतावा
योजनेची मूळ मुदत संपल्यानंतर गुंतवणूकदारांना दोन पर्याय उपलब्ध असतात:
- संपूर्ण गुंतवणूक रक्कम परत घेणे
- योजनेचा कालावधी आणखी पाच वर्षांपर्यंत वाढवणे
या योजनेची फायदे
- सुरक्षित गुंतवणूक:
- सरकारी हमी असलेली योजना
- कमी जोखीम
- नियमित मासिक उत्पन्नाची हमी
- सोयीस्कर व्यवस्था:
- देशभरातील पोस्ट ऑफिसांमध्ये उपलब्ध
- सोपी नोंदणी प्रक्रिया
- पारदर्शक व्यवहार
- लवचिक पर्याय:
- वैयक्तिक किंवा संयुक्त खाते निवड
- खाते प्रकार बदलण्याची सुविधा
- मुदत विस्ताराचा पर्याय
- कर फायदे:
- आयकर कायद्यांतर्गत कर फायदे
- नियमित उत्पन्नावर नियोजन शक्य
पोस्ट ऑफिस मंथली इनकम स्कीम ही सामान्य नागरिकांसाठी एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. सरकारी हमी, नियमित उत्पन्न आणि सुरक्षित गुंतवणुकीच्या संधीमुळे ही योजना विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबे, निवृत्त व्यक्ती आणि सुरक्षित उत्पन्नाच्या शोधात असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी आदर्श ठरते. योजनेतील लवचिक पर्याय आणि वाढीव व्याजदर यामुळे ही योजना आणखीनच आकर्षक बनली आहे.
सध्याच्या आर्थिक वातावरणात जेथे अनेक गुंतवणूक पर्याय उपलब्ध आहेत, पोस्ट ऑफिस मंथली इनकम स्कीम आपल्या विश्वसनीयता आणि सुरक्षिततेमुळे वेगळी ठरते.