Big drop in gold सोने हा भारतीय संस्कृतीचा अविभाज्य भाग आहे. लग्नकार्य असो की साधा सण, सोन्याच्या खरेदीला नेहमीच विशेष महत्त्व दिले जाते. मात्र सोने खरेदी करताना अनेकांना एक प्रश्न पडतो – २२ कॅरेट की २४ कॅरेट? या प्रश्नाचे उत्तर जाणून घेण्यासाठी आपण प्रथम सोन्याच्या शुद्धतेविषयी आणि त्याच्या विविध पैलूंविषयी सविस्तर माहिती घेऊया.
सोन्याची शुद्धता आणि कॅरेट
सोन्याची शुद्धता मोजण्यासाठी कॅरेट ही मापन पद्धत वापरली जाते. २४ कॅरेट सोने म्हणजे १००% शुद्ध सोने (वास्तवात ९९.९% शुद्ध). जसजसे कॅरेटचे प्रमाण कमी होत जाते, तसतशी सोन्याची शुद्धता कमी होत जाते. २२ कॅरेट सोन्यामध्ये ९१.६% शुद्ध सोने असते, तर उर्वरित ८.४% भागात इतर धातूंचे मिश्रण असते.
२२ कॅरेट आणि २४ कॅरेट मधील मुख्य फरक
२४ कॅरेट सोने
- सर्वात शुद्ध स्वरूप (९९.९% शुद्धता)
- मऊ आणि लवचिक
- दागिने बनवण्यास अयोग्य
- गुंतवणुकीसाठी उत्तम पर्याय
- किंमत जास्त
२२ कॅरेट सोने
- उच्च शुद्धता (९१.६%)
- अधिक मजबूत आणि टिकाऊ
- दागिने बनवण्यास योग्य
- व्यावहारिक वापरासाठी उत्तम
- तुलनेने कमी किंमत
दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट का निवडले जाते?
२२ कॅरेट सोन्याची निवड करण्यामागे अनेक कारणे आहेत:
मजबुती आणि टिकाऊपणा
शुद्ध सोने अत्यंत मऊ धातू आहे. त्यामुळे २४ कॅरेट सोन्याचे दागिने सहज वाकतात किंवा त्यांचा आकार बिघडतो. २२ कॅरेट सोन्यात इतर धातूंच्या मिश्रणामुळे दागिने अधिक मजबूत आणि टिकाऊ बनतात.
व्यावहारिक उपयोगिता
रोजच्या वापरातील दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट सोने अधिक योग्य ठरते. विशेषतः बांगड्या, अंगठ्या, गळ्यातील साखळ्या यांसारख्या दागिन्यांना सतत घर्षण सहन करावे लागते. २२ कॅरेट सोन्याचे दागिने या परिस्थितीत चांगले टिकतात.
किफायतशीर पर्याय
२२ कॅरेट सोने २४ कॅरेट सोन्यापेक्षा स्वस्त असते. त्यामुळे समान वजनाच्या दागिन्यांमध्ये २२ कॅरेट सोन्याचा दागिना खरेदी करणे अधिक परवडणारे ठरते.
गुंतवणूकदारांसाठी २४ कॅरेट सोने
जरी दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट सोने उत्तम असले, तरी गुंतवणुकीच्या दृष्टीने २४ कॅरेट सोने अधिक फायदेशीर ठरू शकते:
उच्च मूल्य
शुद्ध सोन्याची किंमत जास्त असल्याने गुंतवणुकीचे मूल्य अधिक राहते. सोन्याच्या बाजारभावात वाढ झाल्यास २४ कॅरेट सोन्यावर अधिक नफा मिळू शकतो.
आंतरराष्ट्रीय मान्यता
जागतिक बाजारात २४ कॅरेट सोन्याला अधिक मान्यता आहे. विशेषतः सोन्याच्या नाणी किंवा बिस्किटांच्या स्वरूपात गुंतवणूक करणाऱ्यांसाठी हे फायदेशीर ठरते.
खरेदीपूर्वी लक्षात ठेवण्याच्या महत्त्वाच्या गोष्टी
हॉलमार्क प्रमाणीकरण
भारतात सोन्याच्या दागिन्यांसाठी हॉलमार्क प्रमाणीकरण अनिवार्य केले आहे. हॉलमार्क असलेले दागिने खरेदी करा, ज्यामुळे सोन्याची शुद्धता सुनिश्चित होते.
विश्वसनीय विक्रेता
नावाजलेल्या ज्वेलर्स किंवा सराफांकडूनच सोने खरेदी करा. त्यांच्याकडे योग्य प्रमाणपत्रे आणि हमी असते.
बिल आणि प्रमाणपत्र
खरेदीच्या वेळी बिल आणि शुद्धतेचे प्रमाणपत्र घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. भविष्यात विक्री किंवा देवाणघेवाणीसाठी हे कागदपत्र उपयोगी पडतात.
सोन्याच्या किमतीतील चढउतार
सोन्याच्या किमती अनेक घटकांवर अवलंबून असतात:
आंतरराष्ट्रीय बाजार
जागतिक बाजारातील सोन्याचे दर भारतीय बाजारावर प्रभाव टाकतात. डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य, आंतरराष्ट्रीय राजकीय आणि आर्थिक परिस्थिती यांचा परिणाम होतो.
स्थानिक मागणी
सणासुदीच्या काळात सोन्याची मागणी वाढते, त्यामुळे किमतीत वाढ होऊ शकते. लग्नसराईच्या हंगामातही सोन्याच्या दरात वाढ दिसून येते.
सोने खरेदी करताना आपल्या गरजा आणि उद्दिष्टांनुसार निर्णय घ्यावा. दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट सोने हा उत्तम पर्याय आहे, तर गुंतवणुकीसाठी २४ कॅरेट सोने निवडावे. योग्य माहिती, विश्वसनीय विक्रेता आणि आवश्यक कागदपत्रांसह केलेली खरेदी भविष्यात फायदेशीर ठरते.