Big drop in gold prices जागतिक बाजारपेठेतील अस्थिरतेचा थेट परिणाम भारतीय सराफा बाजारावर होताना दिसत आहे. 30 जानेवारी 2025 रोजी सोन्याच्या दरात लक्षणीय वाढ नोंदवली गेली असून, विशेषतः लग्नसराईच्या हंगामात ही वाढ गुंतवणूकदार आणि सामान्य नागरिकांसाठी चिंतेचा विषय ठरत आहे. या दरवाढीमागील कारणे आणि त्याचा अर्थव्यवस्थेवर होणारा परिणाम समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
दररोजच्या किंमतींचा आढावा घेताना असे दिसते की, 22 कॅरेट सोन्याच्या दरात एका दिवसात 150 रुपयांची वाढ झाली असून, 10 ग्रॅमचा दर 76,250 रुपयांपर्यंत पोहोचला आहे. 24 कॅरेट सोन्याच्या बाबतीत ही वाढ अधिक प्रकर्षाने जाणवते, जिथे 10 ग्रॅमसाठी आता 83,170 रुपये मोजावे लागत आहेत, जी कालच्या तुलनेत 170 रुपयांची वाढ दर्शवते. 18 कॅरेट सोन्यासाठी देखील 10 ग्रॅममागे 120 रुपयांची वाढ नोंदवली गेली आहे.
सध्याच्या दरवाढीमागील प्रमुख कारणांचा विचार करता, जागतिक आर्थिक परिस्थितीचा मोठा प्रभाव दिसून येतो. अमेरिका आणि युरोपमधील आर्थिक धोरणे, विशेषतः व्याजदरांमधील बदल आणि वाढती महागाई यांचा थेट परिणाम सोन्याच्या किंमतींवर होत आहे. डॉलरच्या मूल्यात होत असलेली घट ही देखील एक महत्त्वाची बाब आहे. जेव्हा डॉलर कमकुवत होतो, तेव्हा गुंतवणूकदार सुरक्षित पर्याय म्हणून सोन्याकडे वळतात, ज्यामुळे सोन्याची मागणी आणि त्याचबरोबर किंमतही वाढते.
भारतीय संदर्भात विचार करता, जानेवारी-फेब्रुवारी हा लग्नसराईचा महत्त्वाचा कालावधी असल्याने सोन्याची मागणी नैसर्गिकरीत्या वाढते. यावर्षी ही मागणी विशेष प्रकर्षाने जाणवत आहे. याशिवाय, क्रूड ऑइलच्या किमतीत होत असलेली वाढ आणि शेअर बाजारातील अस्थिरता यांमुळे गुंतवणूकदार अधिकाधिक सोन्याकडे आकर्षित होत आहेत.
गुंतवणूकदारांसाठी सध्याचा काळ किती योग्य आहे, हा एक महत्त्वाचा प्रश्न आहे. तज्ज्ञांच्या मते, सोन्याच्या किमती भविष्यात आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. मात्र, अल्पकालीन चढ-उतार अपेक्षित आहेत. त्यामुळे दीर्घकालीन गुंतवणूकीच्या दृष्टीने विचार करणे महत्त्वाचे ठरेल. गुंतवणूकदारांनी सध्याच्या बाजार परिस्थितीचा सखोल अभ्यास करून, आपल्या आर्थिक उद्दिष्टांनुसार निर्णय घेणे योग्य ठरेल.
छोट्या गुंतवणूकदारांसाठी सोन्याची खरेदी करताना विविध पर्याय उपलब्ध आहेत. सॉव्हरेन गोल्ड बाँड्स, गोल्ड ईटीएफ किंवा डिजिटल गोल्ड यांसारखे पर्याय विचारात घेता येतील. या माध्यमातून कमी रकमेत देखील सोन्यात गुंतवणूक करणे शक्य आहे. शिवाय, भौतिक सोन्याच्या साठवणुकीशी संबंधित जोखीम टाळता येते.
चांदीच्या बाजारात देखील समांतर वाढ दिसून येत आहे. औद्योगिक वापर आणि गुंतवणुकीसाठी चांदीला असलेली मागणी यामुळे तिच्या किमतीत वाढ होत आहे. चांदी ही सोन्यापेक्षा कमी किमतीची असल्याने, लहान गुंतवणूकदारांसाठी ती एक आकर्षक पर्याय ठरू शकते.
सध्याच्या परिस्थितीत गुंतवणूकदारांनी काही महत्त्वाच्या बाबी लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे:
- बाजारातील उतार-चढावांचा सतत अभ्यास करा आणि योग्य वेळेची निवड करा.
- एकाच वेळी संपूर्ण गुंतवणूक न करता टप्प्याटप्प्याने खरेदी करण्याचा विचार करा.
- केवळ किंमतीवर नव्हे, तर सोन्याच्या शुद्धतेकडेही लक्ष द्या.
- नामांकित व्यापारी किंवा बँकांमार्फतच खरेदी करा.
- दीर्घकालीन गुंतवणुकीच्या दृष्टीने निर्णय घ्या.
येत्या काळात जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता कायम राहण्याची शक्यता आहे. अशा परिस्थितीत सोने हे सुरक्षित गुंतवणुकीचे साधन म्हणून महत्त्वाचे ठरू शकते. मात्र, प्रत्येक गुंतवणूकदाराने आपली आर्थिक क्षमता, जोखीम घेण्याची तयारी आणि दीर्घकालीन उद्दिष्टे यांचा विचार करूनच निर्णय घेणे योग्य ठरेल.
हे पण वाचा:
कर्मचाऱ्यांच्या महागाई भत्यात 3% वाढ, केंद्र सरकारचा मोठा निर्णय dearness allowance of employees
भारतीय परंपरेत सोन्याला विशेष महत्त्व आहे. लग्नकार्य किंवा सण-उत्सवांमध्ये सोन्याची खरेदी ही एक महत्त्वाची बाब मानली जाते. त्यामुळे केवळ गुंतवणुकीच्या दृष्टीने नव्हे, तर सामाजिक गरजांसाठी देखील सोन्याची खरेदी केली जाते. मात्र, वाढत्या किमतींमुळे सामान्य नागरिकांवर आर्थिक ताण येत आहे.
सोन्याच्या किंमतींवर नजर ठेवताना, जागतिक घडामोडींचा मागोवा घेणे महत्त्वाचे आहे. आंतरराष्ट्रीय राजकारण, व्यापार युद्धे, महामारी किंवा नैसर्गिक आपत्ती यांसारख्या घटकांचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर होतो. त्यामुळे या सर्व बाबींचा विचार करून गुंतवणुकीचे नियोजन करणे आवश्यक आहे.
