Big update for employees पेन्शनधारकांच्या जीवनात एक महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणण्यासाठी उत्तर प्रदेश सरकारने एक महत्त्वाकांक्षी पाऊल उचलले आहे. पेन्शन पेमेंट ऑर्डर (पीपीओ) व्यवस्थापनात डिजीलॉकर प्लॅटफॉर्मचा वापर करून डिजिटल क्रांती आणण्याचा निर्णय घेतला आहे. हा निर्णय पेन्शनधारकांच्या दैनंदिन जीवनातील अनेक समस्यांवर मात करण्यासाठी घेण्यात आला आहे.
पेन्शन पेमेंट ऑर्डरची महत्ता आणि वर्तमान आव्हाने: पेन्शन पेमेंट ऑर्डर हा पेन्शनधारकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. परंतु हार्ड कॉपी स्वरूपात असलेल्या या दस्तऐवजाची देखभाल करणे आणि त्याचे जतन करणे ही एक मोठी आव्हान ठरते.
अनेकदा पीपीओची हार्ड कॉपी खराब होणे, नष्ट होणे किंवा हरवणे अशा समस्या उद्भवतात. विशेषतः पेन्शनधारकाच्या मृत्यूनंतर कौटुंबिक पेन्शन सुरू करण्यासाठी या दस्तऐवजाची आवश्यकता असते आणि तो उपलब्ध नसल्यास कुटुंबीयांना अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागते.
डिजीलॉकर आणि IFMS एकत्रीकरण: या समस्येवर मात करण्यासाठी राज्य सरकारने एक अभिनव उपाय शोधला आहे. राज्याची एकात्मिक वित्तीय व्यवस्थापन प्रणाली (IFMS) ही भारत सरकारच्या डिजीलॉकर प्लॅटफॉर्मशी जोडली जाणार आहे. या एकत्रीकरणामुळे पेन्शन पेमेंट ऑर्डर डिजिटल स्वरूपात साठवणे आणि आवश्यकतेनुसार पुनर्प्राप्त करणे शक्य होणार आहे.
टप्प्याटप्प्याने अंमलबजावणी: ही महत्त्वाकांक्षी योजना तीन टप्प्यांमध्ये राबवली जाणार आहे:
पहिला टप्पा: 1 जुलै 2025 पासून ई-पेन्शन पोर्टलद्वारे जारी केलेले इलेक्ट्रॉनिक पेन्शन पेमेंट ऑर्डर (ePPO) डिजीलॉकरवर उपलब्ध होतील.
दुसरा टप्पा: 1 डिसेंबर 2025 पासून पेन्शन संचालनालय आणि विभागीय कार्यालयांनी जारी केलेले मॅन्युअल पीपीओ “पेन्शन पडताळणी अहवाल” स्वरूपात डिजीलॉकरवर उपलब्ध होतील.
तिसरा टप्पा: इतर प्राधिकरणांनी जारी केलेले पेन्शन पेमेंट ऑर्डर सुद्धा डिजीलॉकरवर उपलब्ध करून दिले जातील, याबाबत स्वतंत्र आदेश निर्गमित केले जातील.
नोंदी अद्ययावत करण्याची मोहीम: या उपक्रमाच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी एप्रिल 2025 पासून एक विशेष मोहीम राबवली जाणार आहे. या मोहिमेंतर्गत:
- पेन्शनधारक आणि त्यांच्या जोडीदारांची अद्ययावत संयुक्त छायाचित्रे घेतली जातील
- कोषागारातील नोंदी अद्ययावत केल्या जातील
- IFMS मध्ये सर्व माहिती अपडेट केली जाईल
डिजीलॉकर वापरण्याची प्रक्रिया: पेन्शनधारकांनी डिजीलॉकर वापरण्यासाठी खालील पायऱ्या अनुसरायच्या आहेत:
- मोबाईल/संगणकावर डिजीलॉकर अॅप डाउनलोड करणे
- नवीन खाते तयार करणे किंवा विद्यमान खात्यात लॉग इन करणे
- आवश्यक माहिती भरणे (आधार क्रमांक, पॅन, मोबाईल नंबर इ.)
- सहा अंकी सुरक्षा पिन तयार करणे
- “उत्तर प्रदेश” राज्य निवडणे
- “इलेक्ट्रॉनिक पेन्शन पेमेंट ऑर्डर” पर्याय निवडणे
- कोषागार निवडणे आणि GRD क्रमांक प्रविष्ट करणे
- पीपीओ डाउनलोड करणे किंवा प्रिंट घेणे
या उपक्रमाचे फायदे:
- पीपीओची डिजिटल प्रत सुरक्षित राहील
- कागदपत्रे हरवण्याची चिंता राहणार नाही
- कौटुंबिक पेन्शन प्रक्रिया सुलभ होईल
- वेळ आणि श्रमांची बचत होईल
- कधीही आणि कुठूनही पीपीओ डाउनलोड करता येईल
डिजीलॉकरद्वारे पेन्शन पेमेंट ऑर्डर व्यवस्थापन ही एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. या उपक्रमामुळे पेन्शनधारकांच्या जीवनात सुलभता येईल आणि प्रशासकीय कार्यक्षमता वाढेल. डिजिटल इंडियाच्या स्वप्नाला साकार करण्याच्या दिशेने हे एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.