Cyclone in the state महाराष्ट्रातील हवामान विभागाने दिलेल्या ताज्या अंदाजानुसार, राज्यात येत्या काही दिवसांत मान्सूनपूर्व पावसाची शक्यता वर्तवली आहे. विशेषतः पाच ते सात जून या कालावधीत राज्याच्या विविध भागांत मध्यम ते जोरदार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. या महत्त्वपूर्ण हवामान बदलांची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
वर्तमान परिस्थिती
मागील चोवीस तासांत महाराष्ट्राच्या अनेक भागांमध्ये लक्षणीय हवामान बदल आणि पावसाची नोंद झाली आहे. विशेषतः काही भागांत:
- मेघगर्जनेसह विजांचा कडकडाट
- तुफान वादळी वारे
- मुसळधार पाऊस अशा नैसर्गिक घटनांची नोंद झाली आहे.
अरबी समुद्रातील कमी दाबाचे क्षेत्र
या पावसामागील प्रमुख कारण म्हणजे अरबी समुद्राच्या दक्षिण आणि पश्चिम भागात निर्माण झालेले कमी दाबाचे क्षेत्र. हवामान विभागाच्या निरीक्षणानुसार:
- पाच आणि सहा जूनच्या दरम्यान हे क्षेत्र अधिक सक्रिय झाले आहे
- पुढील चोवीस तासांत या क्षेत्राची तीव्रता आणखी वाढण्याची शक्यता आहे
- याचा थेट परिणाम महाराष्ट्रातील विविध भागांवर होणार आहे
प्रभावित होणारे विभाग
या हवामान बदलाचा सर्वाधिक प्रभाव खालील विभागांवर पडणार आहे: १. कोकण विभाग २. दक्षिण पश्चिम महाराष्ट्र ३. मराठवाडा ४. मध्य महाराष्ट्र ५. उत्तर महाराष्ट्र
शेजारील राज्यांचा प्रभाव
महाराष्ट्राबरोबरच शेजारील राज्यांमध्येही हवामान बदलाचा प्रभाव जाणवणार आहे:
- गुजरात
- राजस्थान
- मध्य प्रदेश या राज्यांमधून येणाऱ्या वाऱ्यांचा परिणाम महाराष्ट्रातील पावसाच्या स्थितीवर होणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण सूचना
या काळात शेतकऱ्यांनी खालील बाबींची काळजी घ्यावी: १. काढणीस तयार असलेल्या पिकांची त्वरित काढणी करावी २. कापणी केलेल्या पिकांची योग्य ती साठवणूक करावी ३. शेतातील पाणी निचरा व्यवस्था सुरळीत ठेवावी ४. फळबागांना आधार द्यावा ५. रासायनिक फवारणी टाळावी
आपत्कालीन तयारी
स्थानिक प्रशासनाने खालील बाबींची पूर्वतयारी करावी:
- आपत्कालीन यंत्रणा सज्ज ठेवावी
- नागरिकांना वेळीच सूचना द्याव्यात
- पाणी साचण्याची शक्यता असलेल्या भागांची यादी तयार करावी
- वैद्यकीय सुविधा उपलब्ध ठेवाव्यात
नागरिकांसाठी सूचना
या काळात नागरिकांनी खालील काळजी घ्यावी: १. अत्यावश्यक नसल्यास घराबाहेर पडणे टाळावे २. विजेच्या उपकरणांपासून सुरक्षित अंतर ठेवावे ३. मोकळ्या जागी थांबणे टाळावे ४. वादळी वाऱ्यांपासून सावध राहावे ५. हवामान विभागाच्या सूचनांचे पालन करावे
दीर्घकालीन अंदाज
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार:
- पुढील आठवड्यात पावसाची तीव्रता कमी होण्याची शक्यता
- तापमानात किंचित घट
- आर्द्रतेचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता
- वाऱ्यांचा वेग मध्यम राहण्याची शक्यता
उपाययोजना
प्रशासनाने खालील उपाययोजना केल्या आहेत: १. २४x७ नियंत्रण कक्ष स्थापन २. आपत्कालीन संपर्क क्रमांक जाहीर ३. बचाव पथकांची तयारी ४. वैद्यकीय पथकांची सज्जता ५. पूर नियंत्रण यंत्रणा सक्रिय
या वर्षीच्या मान्सूनपूर्व पावसाची सुरुवात लक्षणीय आहे. नागरिकांनी घाबरून न जाता योग्य ती काळजी घ्यावी. प्रशासन आणि हवामान विभागाच्या सूचनांचे काटेकोर पालन करावे. विशेषतः शेतकरी बांधवांनी आपल्या पिकांची योग्य ती काळजी घ्यावी. सर्वांनी एकमेकांना मदत करून या नैसर्गिक स्थितीला सामोरे जावे.