domestic gas cylinder गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये सध्या मोठे चढउतार पाहायला मिळत आहेत. विशेषतः व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत लक्षणीय घसरण झाली असून, घरगुती वापरकर्त्यांसाठी दर स्थिर राहिले आहेत. या महत्त्वपूर्ण बदलांचा सविस्तर आढावा घेऊयात.
घरगुती गॅस दरांची सद्यस्थिती
घरगुती वापरकर्त्यांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या 14.2 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमती एप्रिल 2024 पासून स्थिर आहेत. मार्च 2024 मध्ये केंद्र सरकारने घरगुती गॅस दरात कपात करण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला, ज्यामुळे 1100 रुपयांवरील किंमती खाली आल्या. सध्या प्रमुख महानगरांमध्ये घरगुती गॅसचे दर पुढीलप्रमाणे आहेत:
हे पण वाचा:
लाडक्या बहिणीसाठी एकनाथ शिंदे यांची मोठी घोषणा, मिळणार 5,000 हजार रुपये? Ladki Bahin 5,000
- दिल्ली: 803 रुपये
- मुंबई: 802.50 रुपये
- कोलकत्ता: 829 रुपये
- चेन्नई: 818.50 रुपये
विशेष म्हणजे उज्ज्वला योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना प्रति सिलेंडर 300 रुपयांची सबसिडी मिळत आहे, ज्यामुळे गरीब कुटुंबांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
व्यावसायिक गॅस दरातील घसरण
व्यावसायिक क्षेत्रासाठी वापरल्या जाणाऱ्या 19 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत मागील सहा महिन्यांनंतर पहिल्यांदाच घट नोंदवली गेली आहे. जुलै 2024 पासून सातत्याने वाढत असलेल्या किमतींना आता विराम मिळाला आहे. प्रमुख शहरांमधील नवीन दर खालीलप्रमाणे आहेत:
हे पण वाचा:
शेतकऱ्यांच्या खात्यात लवकरच पीक विमा जमा, हेक्टरी मिळणार 22,000 हजार रुपये Crop deposited in farmers
- दिल्ली: 1,804 रुपये (14.5 रुपयांची घट)
- मुंबई: 1,756 रुपये (15 रुपयांची घट)
- कोलकत्ता: 1,911 रुपये (16 रुपयांची घट)
- चेन्नई: 1,966 रुपये (14.5 रुपयांची घट)
मागील पाच महिन्यांतील दरवाढीचा आढावा
जुलै ते डिसेंबर 2024 या कालावधीत व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत मोठी वाढ झाली:
- दिल्ली: 172.5 रुपयांची वाढ
- मुंबई: 173 रुपयांची वाढ
- कोलकत्ता आणि चेन्नई: 171 रुपयांची वाढ
डिसेंबर महिन्यात सलग पाचव्यांदा दरवाढ करण्यात आली होती, ज्यामध्ये प्रति सिलेंडर 16.50 रुपयांची वाढ करण्यात आली. या वाढीनंतर दिल्लीत 1818.50 रुपये, मुंबईत 1771 रुपये, कोलकत्त्यात 1927 रुपये आणि चेन्नईत 1980 रुपये असे दर होते.
हे पण वाचा:
फेब्रुवारी महिन्यात तब्बल एवढ्या दिवस पाऊस, हवामान विभागाचा अंदाज Meteorological Department
परिणाम आणि भविष्यातील संभाव्य बदल
किंमतींमधील या बदलांचा थेट परिणाम विविध क्षेत्रांवर होत आहे. घरगुती वापरकर्त्यांना स्थिर किंमतींमुळे दिलासा मिळाला असला तरी, व्यावसायिक क्षेत्रातील वापरकर्त्यांना मागील काही महिन्यांत मोठा आर्थिक भार सहन करावा लागला. हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि इतर व्यावसायिक आस्थापनांना या वाढीव खर्चाचा सामना करावा लागला.
आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील एलपीजी दरांचे चढउतार, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य, आणि जागतिक राजकीय परिस्थिती यांसारख्या घटकांचा थेट परिणाम स्थानिक किंमतींवर होत असतो. त्यामुळे भविष्यात किंमतींमध्ये अजून बदल होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
सरकारी धोरणे आणि उपाययोजना
केंद्र सरकारने घरगुती वापरकर्त्यांसाठी विशेष उपाययोजना केल्या आहेत. उज्ज्वला योजनेअंतर्गत दिली जाणारी सबसिडी हा त्यातीलच एक भाग आहे. याशिवाय, किंमती नियंत्रित ठेवण्यासाठी विविध धोरणात्मक निर्णय घेतले जात आहेत.
व्यावसायिक वापरकर्त्यांसाठी मात्र विशेष सवलती किंवा सबसिडी नाहीत. त्यामुळे त्यांना बाजारभावानुसार किंमती मोजाव्या लागतात. तथापि, आताची किंमत घसरण व्यावसायिक क्षेत्राला थोडा दिलासा देणारी ठरू शकते.
एलपीजी दरांमधील हे बदल देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर महत्त्वपूर्ण प्रभाव टाकत आहेत. घरगुती वापरकर्त्यांसाठी स्थिर किंमती आणि सबसिडी ही सकारात्मक बाब असली तरी, व्यावसायिक क्षेत्रातील वापरकर्त्यांसमोरील आव्हाने कायम आहेत. आताची किंमत घसरण ही दिलासादायक असली तरी, भविष्यातील किंमती बाजारपेठेतील विविध घटकांवर अवलंबून राहतील.