drip irrigation application process महाराष्ट्र राज्य सरकारने शेतकऱ्यांच्या हिताचा एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. २०२५ मध्ये ठिबक आणि तुषार सिंचन योजनेंतर्गत देण्यात येणाऱ्या अनुदानात लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील शेतकरी बांधवांना आधुनिक सिंचन पद्धतींचा लाभ घेण्यास मोठी मदत होणार आहे.
नवीन अनुदान धोरणाचे वैशिष्ट्ये
मुख्यमंत्री शाश्वत सिंचन योजनेअंतर्गत राबविण्यात येणाऱ्या या नवीन धोरणात लहान शेतकऱ्यांसाठी अनुदानाची रक्कम ५५ टक्क्यांवरून ८० टक्क्यांपर्यंत वाढविण्यात आली आहे. तर इतर शेतकऱ्यांसाठी ही रक्कम ४५ टक्क्यांवरून ७५ टक्क्यांपर्यंत वाढविण्यात आली आहे. ही योजना जास्तीत जास्त ५ हेक्टरपर्यंतच्या शेतजमिनीसाठी लागू राहणार आहे.
आधुनिक सिंचन पद्धतींचे महत्त्व
ठिबक आणि तुषार सिंचन पद्धती ही आधुनिक शेतीमधील एक क्रांतिकारी तंत्रज्ञान आहे. या पद्धतीमध्ये पिकांच्या मुळांपर्यंत थेट पाणी पोहोचविले जाते, ज्यामुळे पाण्याचा अपव्यय टाळला जातो. पारंपरिक पाटपाणी पद्धतीच्या तुलनेत या पद्धतीमध्ये ४० ते ६० टक्के पाण्याची बचत होते. शिवाय, पिकांना आवश्यक तेवढेच पाणी मिळत असल्याने त्यांची वाढ योग्य प्रकारे होते आणि उत्पादन वाढते.
दुष्काळी भागातील शेतकऱ्यांसाठी वरदान
महाराष्ट्रातील अनेक भागांमध्ये पाण्याची टंचाई असते. विशेषतः मराठवाडा आणि विदर्भातील काही भागांमध्ये दुष्काळसदृश परिस्थिती असते. अशा भागांमधील शेतकऱ्यांसाठी ही योजना विशेष महत्त्वाची ठरणार आहे. कमी पाण्यात जास्तीत जास्त क्षेत्र ओलिताखाली आणण्यासाठी ठिबक आणि तुषार सिंचन पद्धती अत्यंत उपयुक्त आहे.
आर्थिक फायदे
या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अनेक आर्थिक फायदे होणार आहेत. पहिला फायदा म्हणजे पाण्याच्या पंपिंगसाठी लागणाऱ्या वीज बिलात बचत. दुसरा फायदा म्हणजे खते आणि कीटकनाशकांचा वापर कमी होतो, कारण ती थेट पिकांच्या मुळांपर्यंत पोहोचतात. तिसरा फायदा म्हणजे मजुरांवरील खर्च कमी होतो. या सर्व गोष्टींमुळे शेतीचा उत्पादन खर्च कमी होतो आणि नफा वाढतो.
अर्ज प्रक्रिया
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना महाडीबीटी पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. अर्ज करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी करण्यात आली आहे. पोर्टलवर नोंदणी करून शेतकरी आपली वैयक्तिक माहिती, शेतीची माहिती आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करू शकतात. अर्जासोबत जमीन धारणेचे कागदपत्र, आधार कार्ड, बँक पासबुक यांच्या प्रती जोडणे आवश्यक आहे.
हे पण वाचा:
11 जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई मंजूर! या दिवशी वितरणास सुरुवात Compensation approved
योजनेची अंमलबजावणी
कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांकडून अर्जांची छाननी केली जाईल. पात्र अर्जदारांना त्यांच्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर एसएमएस द्वारे कळविले जाईल. मंजूर झालेल्या अर्जदारांना त्यांच्या बँक खात्यात थेट अनुदान जमा केले जाईल. योजनेची अंमलबजावणी पारदर्शक पद्धतीने होईल याची काळजी घेतली जात आहे.
योजनेचे दूरगामी परिणाम
या योजनेमुळे राज्यातील सिंचन क्षमता वाढणार आहे. पाण्याचा काटकसरीने वापर होऊन शाश्वत शेतीला चालना मिळणार आहे. शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढून त्यांचे जीवनमान उंचावणार आहे. पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही ही योजना महत्त्वाची आहे कारण यामुळे भूजल पातळीवर होणारा ताण कमी होईल.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी पुढील गोष्टींची काळजी घ्यावी:
- अर्ज करताना सर्व माहिती अचूक भरावी
- आवश्यक कागदपत्रे स्पष्ट स्कॅन करून अपलोड करावीत
- अर्जाची स्थिती नियमितपणे तपासत रहावी
- कोणत्याही अडचणी आल्यास तालुका कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधावा
महाराष्ट्र सरकारची ही योजना राज्यातील शेती क्षेत्रासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानाचा लाभ घेण्यास मदत होणार आहे. पाणी टंचाईच्या काळात ही योजना विशेष महत्त्वाची ठरणार आहे. शेतकऱ्यांनी या संधीचा जास्तीत जास्त फायदा घ्यावा आणि आपली शेती अधिक फायदेशीर करावी.