get free sewing machines भारत सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी अनेक महत्वपूर्ण पावले उचलली आहेत. त्यापैकी एक म्हणजे प्रधानमंत्री विश्वकर्मा शिलाई मशीन योजना, जी देशभरातील महिलांना स्वावलंबी बनवण्याच्या दिशेने एक महत्वाचे पाऊल आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वयंपूर्ण बनवणे आणि त्यांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे हा आहे.
योजनेची वैशिष्ट्ये आणि लाभ:
या योजनेंतर्गत, पात्र महिलांना शिलाई मशीन खरेदीसाठी 15,000 रुपयांपर्यंतचे आर्थिक सहाय्य दिले जाते. महत्वाचे म्हणजे, ही योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नाही. सरकारने या योजनेला एक व्यापक स्वरूप दिले आहे, ज्यामध्ये प्रशिक्षण आणि कौशल्य विकासाचाही समावेश आहे.
प्रशिक्षण आणि भत्ता:
योजनेचा एक महत्वाचा भाग म्हणजे मोफत प्रशिक्षण कार्यक्रम. शिलाई मशीन मिळवण्यापूर्वी, लाभार्थी महिलांना 5 ते 15 दिवसांचे सखोल प्रशिक्षण दिले जाते. प्रशिक्षणादरम्यान दररोज 500 रुपयांचा भत्ताही दिला जातो, जेणेकरून प्रशिक्षणार्थी महिलांना आर्थिक त्रास होणार नाही.
व्यवसाय विस्तारासाठी कर्ज सुविधा:
प्रशिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, इच्छुक महिलांना त्यांचा स्वतःचा टेलरिंग व्यवसाय सुरू करण्यासाठी विशेष कर्ज सुविधा उपलब्ध आहे. पीएम विश्वकर्मा कर्ज योजनेअंतर्गत, कोणत्याही तारण शिवाय 3 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज केवळ 5% व्याज दराने उपलब्ध करून दिले जाते.
व्यावसायिक विविधता:
योजनेची एक महत्वाची वैशिष्ट्य म्हणजे ती केवळ शिवणकामापुरती मर्यादित नाही. सरकारने मान्यता दिलेल्या 18 वेगवेगळ्या व्यवसायांमध्ये महिला आपली कारकीर्द घडवू शकतात. प्रत्येक व्यवसायासाठी विशिष्ट प्रशिक्षण आणि साधने उपलब्ध करून दिली जातात.
पात्रता निकष:
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्वाचे निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- अर्जदार महिला भारतीय नागरिक असणे आवश्यक
- वयोमर्यादा 20 ते 40 वर्षे
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 1.44 लाख रुपयांपेक्षा (प्रति महिना 12,000 रुपये) कमी असावे
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील महिलांना प्राधान्य
- विधवा आणि दिव्यांग महिलांसाठी विशेष तरतूद
आवश्यक कागदपत्रे:
अर्ज करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- ओळखपत्र (आधार कार्ड/मतदार ओळखपत्र)
- उत्पन्नाचा दाखला
- वय प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- बँक खात्याचे तपशील
- जात प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- विधवा/दिव्यांगत्व प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
योजनेची कालमर्यादा:
सध्या ही योजना मार्च 2028 पर्यंत सुरू राहणार आहे. सरकारने योजनेला मुदतवाढ दिल्यास ही कालमर्यादा वाढू शकते. इच्छुक महिलांनी या कालावधीत अर्ज करणे अपेक्षित आहे.
ही योजना अनेक दृष्टीने महत्वपूर्ण आहे. प्रथम, ती महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देते. दुसरे, ती कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन देते. तिसरे, ती घरगुती उद्योजकतेला चालना देते. या योजनेमुळे अनेक महिला घरून व्यवसाय करू शकतात, ज्यामुळे त्यांना कुटुंब आणि व्यवसाय यांचा समतोल साधता येतो.
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा शिलाई मशीन योजना ही केवळ एक सरकारी योजना नाही, तर ती महिला सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी साधन आहे. आर्थिक मदत, प्रशिक्षण, आणि व्यवसाय विस्ताराच्या संधी यांच्या माध्यमातून ही योजना महिलांना स्वावलंबी बनवण्याचे काम करत आहे.