Gold prices fall भारतीय समाजात सोन्याला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. केवळ दागिन्यांच्या स्वरूपात नव्हे तर सामाजिक प्रतिष्ठा, आर्थिक सुरक्षितता आणि सांस्कृतिक परंपरेचे प्रतीक म्हणून सोन्याकडे पाहिले जाते. भारतीय लोकांच्या मनात सोन्याबद्दल असलेली आस्था आणि आकर्षण हे पिढ्यानपिढ्या चालत आलेले आहे. आज २०२४ मध्येही सोन्याचे हे महत्त्व कायम आहे, विशेषतः गुंतवणुकीच्या दृष्टीने.
सोन्याच्या शुद्धतेचे विविध प्रकार आणि त्यांचे वैशिष्ट्ये यांचा अभ्यास करणे महत्त्वाचे आहे. सोन्याची शुद्धता कॅरेट्समध्ये मोजली जाते. बाजारात प्रामुख्याने १८, २०, २२ आणि २४ कॅरेट सोने उपलब्ध असते. २४ कॅरेट सोने हे सर्वात शुद्ध मानले जाते, परंतु ते अत्यंत मऊ असल्याने दागिने बनवण्यासाठी त्याचा वापर कमी केला जातो. त्यामुळे गुंतवणूकदार २४ कॅरेट सोने नाणी किंवा बिस्किटांच्या स्वरूपात खरेदी करतात.
१९ डिसेंबर २०२४ रोजीच्या बाजारपेठेतील किंमतींचा आढावा घेतल्यास, १८ कॅरेट सोन्याची किंमत प्रति १० ग्रॅमसाठी ₹५८,६३० ते ₹५९,००० दरम्यान आहे. १८ कॅरेट सोने दागिने बनवण्यासाठी अधिक लोकप्रिय आहे कारण ते टिकाऊ असून, त्याची किंमत तुलनेने परवडणारी आहे. विशेषतः तरुण पिढी आधुनिक डिझाईनच्या दागिन्यांसाठी १८ कॅरेट सोन्याला प्राधान्य देते.
२० कॅरेट सोन्याची किंमत ₹६५,००० ते ₹६६,००० दरम्यान असून, हा एक मध्यम श्रेणीतील पर्याय आहे. शुद्धता आणि किंमत यांचा योग्य समतोल साधणारे २० कॅरेट सोने अनेकांना आकर्षित करते. विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबांमध्ये २० कॅरेट सोन्याची मागणी वाढत आहे.
२२ कॅरेट सोन्याची किंमत ₹७१,५१० ते ₹७१,६६० दरम्यान नोंदवली गेली आहे. पारंपरिक भारतीय दागिन्यांसाठी २२ कॅरेट सोने सर्वाधिक पसंत केले जाते. लग्नसराईच्या हंगामात विशेषतः या प्रकारच्या सोन्याला मोठी मागणी असते. शुद्धतेच्या दृष्टीने उत्कृष्ट असलेले आणि दागिने बनवण्यासाठी योग्य असे हे सोने आहे.
सर्वात शुद्ध असलेल्या २४ कॅरेट सोन्याची किंमत ₹७८,१६० ते ₹८३,६४९ या श्रेणीत आहे. गुंतवणुकीच्या दृष्टीने महत्त्वाचे असलेले हे सोने प्रामुख्याने नाणी आणि बिस्किटांच्या स्वरूपात खरेदी केले जाते. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील उतार-चढावांचा थेट परिणाम २४ कॅरेट सोन्याच्या किमतींवर होतो.
महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांमध्ये सोन्याच्या किमती साधारणतः समान पातळीवर आहेत. मुंबई, पुणे, नागपूर, कोल्हापूर, जळगाव आणि ठाणे या शहरांमध्ये १८ कॅरेट सोन्याची किंमत ₹५७,४८०, २२ कॅरेट सोन्याची किंमत ₹७०,२५३ आणि २४ कॅरेट सोन्याची किंमत ₹७६,६४० अशी नोंदवली गेली आहे.
सोन्याच्या किमतींवर अनेक घटकांचा प्रभाव पडतो. जागतिक अर्थव्यवस्थेची स्थिती, राजकीय अस्थिरता, चलनाचे दर, व्याजदर, मागणी-पुरवठा यांसारख्या घटकांमुळे सोन्याच्या किमतींमध्ये दैनंदिन बदल होत असतात. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी या सर्व बाबींचा सखोल अभ्यास करून मगच सोन्यात गुंतवणूक करणे श्रेयस्कर ठरते.
भारतीय समाजात सोन्याला केवळ दागिन्यांपुरते मर्यादित न ठेवता, त्याकडे दीर्घकालीन गुंतवणुकीच्या साधनाप्रमाणे पाहिले जाते. महागाईपासून संरक्षण, आर्थिक सुरक्षितता आणि आणीबाणीच्या काळात उपयोगी पडणारी मालमत्ता म्हणून सोन्याचे महत्त्व अधोरेखित होते. विशेषतः महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणात सोन्याच्या दागिन्यांची भूमिका महत्त्वाची मानली जाते.
सोने खरेदी करताना काही महत्त्वाच्या बाबींची काळजी घेणे आवश्यक आहे. प्रामाणिक व्यापाऱ्यांकडूनच खरेदी करणे, हॉलमार्किंग असलेले दागिने निवडणे, बिलाची पूर्ण माहिती घेणे आणि शुद्धतेची खात्री करून घेणे या गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत. डिजिटल सोने, सोन्याची नाणी, सोन्याची बिस्किटे यांसारख्या पर्यायांचाही विचार करता येईल.
थोडक्यात, भारतीय संस्कृतीत सोन्याला असलेले महत्त्व आजही कायम आहे. आधुनिक काळात गुंतवणुकीचे एक महत्त्वाचे साधन म्हणून सोन्याकडे पाहिले जात असले, तरी त्याचे सांस्कृतिक महत्त्व अबाधित आहे.
