government’s new scheme भारतीय शेतकरी हा देशाचा कणा आहे. मात्र अनेकदा नैसर्गिक आपत्ती, बाजारभावातील चढउतार आणि इतर आर्थिक समस्यांमुळे त्याला अडचणींना सामोरे जावे लागते. या पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थैर्यासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे – पशु किसान क्रेडिट कार्ड योजना. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना शेतीसोबतच पशुपालन व्यवसाय करण्यास प्रोत्साहन मिळणार आहे.
योजनेची आवश्यकता आणि महत्त्व
भारतीय अर्थव्यवस्थेत कृषी क्षेत्राचे योगदान अनन्यसाधारण आहे. मात्र केवळ शेतीवर अवलंबून राहणे अनेकदा जोखमीचे ठरू शकते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना पूरक व्यवसायाची गरज असते. पशुपालन हा असाच एक व्यवसाय आहे जो शेतकऱ्यांना नियमित उत्पन्न देऊ शकतो. मात्र या व्यवसायासाठी मोठ्या प्रमाणात भांडवलाची गरज असते. बहुतांश शेतकऱ्यांकडे एवढे भांडवल नसते आणि सावकारांकडून कर्ज घेतल्यास त्यांना जास्त व्याज द्यावे लागते. या समस्येवर मात पशु किसान क्रेडिट कार्ड योजना एक प्रभावी उपाय ठरू शकते.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना अत्यंत सोप्या अटींवर कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते. सर्वसामान्य शेतकऱ्यांना १.६ लाख रुपयांपर्यंत, तर विशेष गरज असलेल्या शेतकऱ्यांना ३ लाख रुपयांपर्यंत कर्ज मिळू शकते. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे या कर्जावर केवळ ७% वार्षिक व्याजदर आकारला जातो. शिवाय सरकारकडून ३% व्याज सवलत दिली जाते, त्यामुळे प्रत्यक्षात शेतकऱ्यांना फक्त ४% वार्षिक व्याज भरावे लागते.
प्रत्येक प्राण्यासाठी निश्चित कर्ज मर्यादा
या योजनेअंतर्गत विविध पशुधनासाठी वेगवेगळी कर्ज मर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे:
दुधाळ गाईंसाठी प्रति गाय ४०,७८३ रुपये म्हशींसाठी प्रति म्हैस ६०,२४९ रुपये शेळ्या-मेंढ्यांसाठी प्रति जनावर ४,०६३ रुपये कुक्कुटपालनासाठी प्रति पक्षी ७२० रुपये
अर्ज प्रक्रिया आणि कागदपत्रे
हे पण वाचा:
या कर्मचाऱ्यांना आजपासून मिळणार नाही पेन्शन, आत्ताची मोठी अपडेट employees big update now
या योजनेची सर्वात मोठी जमेची बाजू म्हणजे अर्ज प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. कर्जासाठी फारशी कागदपत्रे लागत नाहीत आणि कोणत्याही तारण शिवाय कर्ज दिले जाते. शेतकऱ्यांना नजीकच्या सरकारी कार्यालयात जाऊन अर्ज करता येतो. कर्ज मंजूर झाल्यानंतर त्याची परतफेड सोयीस्कर हप्त्यांमध्ये करता येते.
योजनेचे फायदे
१. आर्थिक स्थैर्य: पशुपालनातून मिळणारे नियमित उत्पन्न शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य देते. दूध विक्री, अंडी विक्री यांसारख्या मार्गांतून दररोज पैसे मिळू शकतात.
२. रोजगार निर्मिती: या व्यवसायामुळे शेतकरी कुटुंबातील इतर सदस्यांनाही रोजगार मिळतो. महिला सक्षमीकरणाच्या दृष्टीनेही हा व्यवसाय महत्त्वाचा आहे.
३. शेतीला पूरक: पशुपालनातून मिळणारे शेणखत शेतीसाठी उपयुक्त ठरते. यामुळे रासायनिक खतांवरील खर्च कमी होतो.
४. कमी व्याजदर: सावकारांच्या तुलनेत अत्यंत कमी व्याजदर असल्याने कर्जाचा बोजा कमी होतो.
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजनेचे पैसे महिलांच्या खात्यात जमा होण्यास सुरुवात पहा नवीन अपडेट Ladki Bhaeen Yojana money
५. सुलभ परतफेड: लवचिक हप्ते पद्धतीमुळे कर्जाची परतफेड सोपी होते.
हरियाणा सरकारने या योजनेची यशस्वी अंमलबजावणी केली आहे. येथील अनेक शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतला असून त्यांच्या उत्पन्नात लक्षणीय वाढ झाली आहे. इतर राज्यांमध्येही या योजनेची अंमलबजावणी सुरू आहे.
यशस्वी व्यवसायासाठी महत्त्वाच्या सूचना
१. योग्य नियोजन: कोणते पशुधन पाळायचे याचे नियोजन स्थानिक बाजारपेठेनुसार करावे.
२. आधुनिक पद्धती: पशुपालनाच्या आधुनिक पद्धतींचा अवलंब करावा.
३. पशुवैद्यकीय सेवा: नियमित पशुवैद्यकीय तपासणी आणि लसीकरण करावे.
४. बाजारपेठ जोडणी: उत्पादनांच्या विक्रीसाठी योग्य बाजारपेठ शोधावी.
५. प्रशिक्षण: शक्य असल्यास पशुपालन प्रशिक्षण घ्यावे.
पशु किसान क्रेडिट कार्ड योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान ठरू शकते. कमी व्याजदर, सोपी अर्ज प्रक्रिया आणि लवचिक परतफेड यांमुळे ही योजना अधिक आकर्षक बनली आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेऊन आपले उत्पन्न वाढवावे आणि आर्थिक सक्षम बनावे.
हे पण वाचा:
46 लाख शेतकऱ्यांना अतिवृष्टी नुकसान भरपाई मंजूर! याद्या झाल्या जाहीर Heavy rain compensation