Husband and wife भारतीय पोस्ट ऑफिसची मासिक उत्पन्न योजना (Monthly Income Scheme – MIS) ही सामान्य नागरिकांसाठी एक आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय म्हणून ओळखली जाते. विशेषतः निवृत्त व्यक्ती, गृहिणी आणि नियमित उत्पन्नाची गरज असणाऱ्या लोकांसाठी ही योजना अत्यंत फायदेशीर ठरत आहे. २०२३ च्या अर्थसंकल्पात झालेल्या सुधारणांमुळे या योजनेचे आकर्षण आणखी वाढले आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये:
१. व्याज दर आणि सुरक्षितता: सध्या या योजनेवर १ एप्रिल २०२३ पासून ७.४% वार्षिक व्याज दर मिळत आहे. सरकारी योजना असल्याने गुंतवणूक १००% सुरक्षित आहे. बँकांच्या ठेवींपेक्षा जास्त व्याज दर असल्याने ही योजना गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक पर्याय ठरते.
२. खाते प्रकार आणि गुंतवणूक मर्यादा:
- एकल खाते: एका व्यक्तीच्या नावे
- संयुक्त खाते: जास्तीत जास्त तीन व्यक्तींपर्यंत
- २०२३ च्या अर्थसंकल्पात गुंतवणूक मर्यादा दुप्पट करण्यात आली
३. कालावधी आणि परतावा:
- गुंतवणुकीचा कालावधी ५ वर्षे
- दरमहा नियमित उत्पन्न
- मुदत पूर्ण झाल्यावर मूळ रक्कम परत
योजनेचे फायदे:
हे पण वाचा:
विद्यार्थ्यांना दरवर्षी मिळणार 60,000 हजार रुपये शिष्यवृत्ती, पहा कोणाला मिळणार लाभ get a scholarship
१. नियमित उत्पन्न: गुंतवणूकदारांना दरमहा निश्चित रक्कम मिळते, जी त्यांच्या नियमित खर्चासाठी उपयोगी पडते. उदाहरणार्थ, १ लाख रुपयांच्या गुंतवणुकीवर दरमहा सुमारे ६१६ रुपये मिळतात.
२. कर लाभ:
- गुंतवणुकीवर कलम ८०C अंतर्गत कर सवलत
- वार्षिक १.५ लाख रुपयांपर्यंत कर वजावट
- निवृत्त व्यक्तींसाठी विशेष फायदेशीर
३. सोपी प्रक्रिया:
- कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते उघडता येते
- आवश्यक कागदपत्रे: ओळखपत्र, पत्ता पुरावा, फोटो
- ऑनलाइन व्यवहाराची सुविधा
खाते उघडण्याची प्रक्रिया:
१. आवश्यक कागदपत्रे:
- फोटो असलेले ओळखपत्र (आधार कार्ड/पॅन कार्ड)
- राहण्याचा पुरावा
- पासपोर्ट साइज फोटो
- नॉमिनी साठी आवश्यक माहिती
२. फॉर्म भरणे:
हे पण वाचा:
या लोकांना दरवर्षी मिळणार १ लाख रुपये, पहा सविस्तर अर्ज प्रक्रिया detailed application process
- पोस्ट ऑफिसमधून मिळणारा अर्ज फॉर्म भरा
- सर्व माहिती अचूक भरा
- नॉमिनीची नोंद करणे महत्वाचे
३. रक्कम जमा:
- रोख/चेक/डिजिटल पेमेंट
- किमान गुंतवणूक रक्कम पाळणे
- पावती जपून ठेवणे
महत्वाच्या सूचना:
१. व्याज गणना:
हे पण वाचा:
EPS पेन्शन धारकांना खुशखबर, निवृत्ती वेतनात तब्बल इतक्या हजारांची वाढ नवीन अपडेट जारी EPS pension holders
- दरमहा व्याज जमा
- थकीत व्याजावर दंड
- वेळेत व्याज काढणे महत्वाचे
२. खाते बंद करणे:
- ५ वर्षांनंतर स्वयंचलित बंद नाही
- अर्ज करून बंद करावे लागते
- मुदतपूर्व बंद करण्यास दंड
३. इतर सुविधा:
- खात्याचे स्थानांतरण शक्य
- ऑनलाइन बॅलन्स तपासणी
- SMS अलर्ट सुविधा
विशेष टीप:
१. गुंतवणूक योजना निवडताना विचार करण्याचे मुद्दे:
- उपलब्ध रक्कम
- गरजेचा कालावधी
- कर परिस्थिती
- जोखीम क्षमता
२. इतर पर्यायांशी तुलना:
- बँक ठेवी
- म्युच्युअल फंड
- सरकारी बॉन्ड्स
३. नियोजन महत्वाचे:
- वैयक्तिक आर्थिक लक्ष्ये
- कुटुंबाच्या गरजा
- भविष्यातील योजना
पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना ही सुरक्षित गुंतवणुकीसोबतच नियमित उत्पन्नाची हमी देणारी योजना आहे. विशेषतः सेवानिवृत्त व्यक्ती आणि सुरक्षित गुंतवणूक शोधणाऱ्या मध्यमवर्गीय गुंतवणूकदारांसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त आहे. २०२३ मध्ये झालेल्या सुधारणांमुळे या योजनेचे आकर्षण वाढले असून, भारतीय पोस्ट ऑफिसच्या विश्वसनीय नेटवर्कमुळे ही योजना देशभरात सहज उपलब्ध आहे.