Kadaba Kutti ग्रामीण भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा म्हणजे शेती व्यवसाय आणि त्याला पूरक असा पशुपालन व्यवसाय. आजच्या काळात केवळ शेतीवर अवलंबून राहणे शेतकऱ्यांना परवडत नाही, म्हणूनच बहुतांश शेतकरी शेतीसोबत दुग्धव्यवसाय करत असतात. गाई, म्हशी, शेळ्या-मेंढ्या पाळून त्यांच्यापासून मिळणाऱ्या दुधाच्या विक्रीतून अतिरिक्त उत्पन्न मिळवत असतात. मात्र या व्यवसायात सर्वात मोठे आव्हान म्हणजे जनावरांसाठी लागणाऱ्या चाऱ्याचे व्यवस्थापन.
पशुपालन व्यवसायातील एक महत्त्वाची बाब म्हणजे जनावरांना नियमित आणि योग्य प्रमाणात चारा देणे. परंपरागत पद्धतीने चारा कापण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रचंड मेहनत करावी लागते, शिवाय वेळही खूप जातो. या समस्येवर उपाय म्हणून महाराष्ट्र शासनाने एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे – कडबा कुट्टी मशीन अनुदान योजना.
कडबा कुट्टी मशीन म्हणजेच चाफ कटर मशीन हे एक आधुनिक यंत्र असून, त्याच्या साहाय्याने जनावरांसाठीचा चारा अतिशय सहजपणे आणि कमी वेळेत बारीक कापता येतो. या मशीनमुळे शेतकऱ्यांचे शारीरिक कष्ट तर कमी होतातच, शिवाय चाऱ्याची नासाडीही टाळता येते. बारीक कापलेला चारा जनावरांना खाण्यास सोपा जातो आणि त्यांच्या पचनक्रियेसाठीही हितकारक ठरतो.
हे पण वाचा:
महिलांना मिळणार मोफत 3 गॅस सिलेंडर या दिवशी पासून वितरणास सुरुवात get 3 free gas cylinders
महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील शेतकऱ्यांच्या आर्थिक परिस्थितीचा विचार करून ही योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना कडबा कुट्टी मशीन खरेदीसाठी यंत्राच्या किंमतीच्या 50 टक्के किंवा कमाल 20 हजार रुपयांपर्यंत अनुदान दिले जाते. ही योजना जिल्हा परिषदेमार्फत राबवली जात असून, राज्यातील अनेक शेतकरी यांचा लाभ घेत आहेत.
या योजनेचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे बहुविध फायदे. कडबा कुट्टी मशीनमुळे मोठा कडबा अल्पावधीत बारीक कापला जातो, त्यामुळे शेतकऱ्यांचा वेळ वाचतो. बारीक कापलेला चारा कमी जागेत साठवता येतो, शिवाय त्याची नासाडीही होत नाही. जनावरांना खाण्यासाठी सोयीस्कर होतो आणि त्यांच्या आरोग्यासाठीही फायदेशीर ठरतो.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही पात्रता निकष आणि आवश्यक कागदपत्रे निश्चित करण्यात आली आहेत. अर्जदार शेतकऱ्याकडे दहा एकरपेक्षा कमी शेतजमीन असणे आवश्यक आहे. त्याचबरोबर त्यांच्याकडे बँक खाते असणे आणि ते आधार कार्डशी लिंक असणे गरजेचे आहे. योजनेसाठी अर्ज करताना आधार कार्ड, जमिनीचा 7/12 व 8-अ उतारा, वीज बिल, जातीचा दाखला (आरक्षण असल्यास), आधार लिंक केलेल्या बँक पासबुकची प्रत इत्यादी कागदपत्रे सादर करावी लागतात.
हे पण वाचा:
करोडो EPFO कर्मचाऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी, खात्यात जमा होणार 25,000 हजार रुपये EPFO employees
लाभार्थी निवडीनंतर GST बिल, कोटेशन, हमीपत्र आणि करारनामा यांसारखी अतिरिक्त कागदपत्रेही सादर करावी लागतात. या सर्व प्रक्रियेमधून शेतकऱ्यांना एक आधुनिक आणि उपयुक्त यंत्र अर्ध्या किंमतीत उपलब्ध होते.
कडबा कुट्टी मशीन योजनेमुळे शेतकऱ्यांच्या जीवनात अनेक सकारात्मक बदल घडून येत आहेत. त्यांचे शारीरिक श्रम कमी होत असून, चाऱ्याचे व्यवस्थापन अधिक कार्यक्षमतेने करता येत आहे. जनावरांना योग्य आहार मिळत असल्याने त्यांचे आरोग्यही चांगले राहत आहे. याचा थेट परिणाम दुग्धोत्पादनावर होत असून, शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न वाढण्यास मदत होत आहे.
या योजनेमुळे ग्रामीण भागातील दुग्धव्यवसायाला चालना मिळत आहे. शेतकरी अधिक आत्मविश्वासाने पशुपालन व्यवसाय करू शकत आहेत. त्यांचे जीवनमान उंचावण्यास मदत होत आहे. अशा प्रकारे कडबा कुट्टी मशीन योजना ही शेतकऱ्यांसाठी खऱ्या अर्थाने वरदान ठरत आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा जास्तीत जास्त लाभ घ्यावा आणि आपला व्यवसाय अधिक कार्यक्षम करावा, यासाठी शासन सातत्याने प्रयत्नशील आहे.
