Kusum Solar Pump List आजच्या काळात वीज ही शेतीसाठी अत्यंत महत्वाची बाब बनली आहे. मात्र वाढती वीज बिले आणि अनियमित वीज पुरवठा यामुळे शेतकरी वर्ग हवालदिल झाला आहे. या समस्येवर मात करण्यासाठी भारत सरकारने एक महत्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे – प्रधानमंत्री कुसुम योजना (कुसुम सोलर पंप योजना). या योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना स्वस्त दरात सौर ऊर्जेवर चालणारे पंप उपलब्ध करून देण्यात येत आहेत.
सौर ऊर्जा म्हणजेच सूर्याची ऊर्जा वापरून चालणारे पंप हे पारंपरिक विद्युत पंपांपेक्षा अनेक बाबतीत फायदेशीर ठरत आहेत. सौर पंपांमुळे शेतकऱ्यांना वीज बिलांचा भार कमी होतो, तसेच २४ तास वीज उपलब्ध असल्याने पिकांना नियमित पाणी देणे शक्य होते. यामुळे पिकांचे उत्पादन वाढून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते. पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही सौर ऊर्जा ही स्वच्छ ऊर्जा असल्याने प्रदूषण कमी होण्यास मदत होते.
कुसुम योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना एक सुव्यवस्थित प्रक्रिया अनुसरावी लागते. सर्वप्रथम अर्जदार शेतकऱ्याने महाऊर्जा किंवा त्याच्या राज्यातील नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी www.mahaurja.com ही वेबसाइट उपलब्ध आहे.
योजनेचा लाभ मिळाला आहे की नाही हे तपासण्यासाठी लाभार्थी यादी तपासणे महत्वाचे असते. यासाठी वेबसाइटवर “कुसुम सोलर पंप योजना” किंवा “प्रधानमंत्री कुसुम योजना” या विभागात जाऊन लाभार्थी यादी किंवा लाभार्थी तपशील हा पर्याय निवडावा लागतो. काही वेळा यादी पाहण्यासाठी पंजीकरण क्रमांक किंवा आधार क्रमांक आवश्यक असतो. यामुळे अर्जदाराने आपला पंजीकरण क्रमांक जपून ठेवणे गरजेचे आहे.
लाभार्थी यादी ही प्रादेशिक पातळीवर उपलब्ध असते. त्यामुळे अर्जदाराला आपला जिल्हा, तालुका आणि गावाचे नाव निवडावे लागते. यानंतर यादी ऑनलाइन पाहता येते किंवा पीडीएफ स्वरूपात डाउनलोड करता येते. या यादीत लाभार्थीचे नाव, अर्ज क्रमांक, वीजजोडणी क्रमांक आणि योजनेची सद्यस्थिती अशी महत्वाची माहिती उपलब्ध असते.
काही शेतकऱ्यांना ऑनलाइन यादी पाहणे कठीण जाते. अशा वेळी ते ग्रामपंचायत कार्यालय किंवा महावितरण कार्यालयात जाऊन योजनेशी संबंधित यादीची माहिती घेऊ शकतात. मात्र यासाठी त्यांच्याकडे योजनेचा पंजीकरण क्रमांक किंवा आधार क्रमांक असणे आवश्यक आहे.
कोणत्याही अडचणी आल्यास महाऊर्जाच्या हेल्पलाइनशी संपर्क साधता येतो. तसेच [email protected] या ईमेल पत्त्यावर संपर्क साधून माहिती मिळवता येते.
प्रधानमंत्री कुसुम योजना ही केवळ सौर पंप देण्ापुरती मर्यादित नाही. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अनेक दूरगामी फायदे होत आहेत. पहिला फायदा म्हणजे वीज बिलात बचत. सौर पंप वापरल्याने वीज बिल जवळपास शून्यावर येते.
दुसरा फायदा म्हणजे पाण्याची उपलब्धता. सूर्यप्रकाश असेल तेव्हा पंप चालू शकतो, त्यामुळे दिवसा कधीही पिकांना पाणी देता येते. तिसरा फायदा म्हणजे देखभाल खर्चात बचत. सौर पंप हे अत्यंत कमी देखभाल खर्चात चालतात आणि दीर्घकाळ टिकतात.
शेतकऱ्यांसाठी अधिक महत्वाचा फायदा म्हणजे स्वावलंबन. या योजनेमुळे शेतकरी वीज कंपन्यांवर अवलंबून राहत नाहीत. त्यांना स्वतःची वीज निर्मिती करता येते. शिवाय अतिरिक्त वीज ग्रीडला विकून उत्पन्न मिळवता येते. यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते आणि त्यांचे जीवनमान उंचावते.
पर्यावरणाच्या दृष्टीने विचार करता, सौर ऊर्जा ही स्वच्छ ऊर्जा आहे. यामुळे कार्बन उत्सर्जन कमी होते आणि ग्लोबल वॉर्मिंगला आळा बसतो. शिवाय डिझेल पंपांची जागा सौर पंप घेत असल्याने वातावरण प्रदूषणमुक्त होण्यास मदत होते.
थोडक्यात, प्रधानमंत्री कुसुम योजना ही शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरत आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणार आहे, त्यांचे उत्पन्न वाढणार आहे आणि पर्यावरणाचेही रक्षण होणार आहे. सरकारने या योजनेची व्याप्ती वाढवून अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत ती पोहोचवली पाहिजे.
हे पण वाचा:
या लोंकांचे राशन कार्ड बंद, आजपासून मिळणार नाही लाभ, आत्ताच करा हे काम people’s ration cards