New list of holidays नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला विद्यार्थ्यांच्या मनात सर्वात महत्त्वाची उत्सुकता असते ती म्हणजे वर्षभरातील सुट्ट्यांबद्दल. २०२५ मध्ये विविध राज्यांमधील शाळांमध्ये अनेक सुट्ट्या जाहीर करण्यात आल्या आहेत. या सुट्ट्यांचे नियोजन करताना राज्य सरकारांनी विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक वेळापत्रकासोबतच सार्वजनिक सणांचाही विचार केला आहे.
राष्ट्रीय सुट्ट्या देशभरातील सर्व शाळांमध्ये काही ठराविक सुट्ट्या सारख्याच असतात. यामध्ये प्रामुख्याने प्रजासत्ताक दिन (२६ जानेवारी), स्वातंत्र्य दिन (१५ ऑगस्ट), आणि गांधी जयंती (२ ऑक्टोबर) यांचा समावेश आहे. या सुट्ट्यांना राष्ट्रीय महत्त्व असून, देशभरातील सर्व शैक्षणिक संस्था या दिवशी बंद असतात.
प्रादेशिक सुट्ट्या प्रत्येक राज्याला त्यांच्या स्थानिक सण-उत्सवांनुसार सुट्ट्या जाहीर करण्याचे अधिकार आहेत. उदाहरणार्थ, महाराष्ट्रात गणेशोत्सव, गुडीपाडवा यांसारख्या सणांना विशेष महत्त्व दिले जाते, तर तामिळनाडूमध्ये पोंगल, केरळमध्ये ओणम यांसारख्या सणांना प्राधान्य दिले जाते.
हिवाळी सुट्ट्या २०२५ च्या सुरुवातीला उत्तर भारतातील अनेक राज्यांमध्ये हिवाळी सुट्ट्या जाहीर करण्यात आल्या आहेत:
दिल्ली, उत्तर प्रदेश, आणि बिहार मध्ये जानेवारीच्या मध्यापर्यंत हिवाळी सुट्ट्या आहेत. विशेषतः जम्मू-काश्मीरमध्ये कडाक्याच्या थंडीमुळे फेब्रुवारीच्या मध्यापर्यंत सुट्ट्या वाढवण्यात आल्या आहेत. मध्य प्रदेश, राजस्थान, हरियाणा आणि पंजाब या राज्यांमध्येही हिवाळी सुट्ट्यांचे वेळापत्रक जाहीर करण्यात आले आहे.
उन्हाळी सुट्ट्या मे-जून महिन्यांमध्ये देशभरातील बहुतांश शाळांमध्ये उन्हाळी सुट्ट्या असतात. या काळात उष्णतेचा प्रभाव जास्त असल्याने विद्यार्थ्यांना दीर्घ कालावधीची सुट्टी दिली जाते. दक्षिण भारतातील राज्यांमध्ये एप्रिल-मे दरम्यान, तर उत्तर भारतात मे-जून दरम्यान या सुट्ट्या असतात.
सण-उत्सवांच्या सुट्ट्या वर्षभरात विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक सणांनिमित्त सुट्ट्या जाहीर केल्या जातात. यामध्ये दिवाळी, दसरा, ईद, क्रिसमस, गुरुपर्व अशा अनेक सणांचा समावेश असतो. या सुट्ट्यांचे वेळापत्रक प्रत्येक राज्याच्या शैक्षणिक कॅलेंडरमध्ये समाविष्ट केले जाते.
अतिरिक्त सुट्ट्या राज्य सरकारे त्यांच्या धोरणानुसार काही अतिरिक्त सुट्ट्याही जाहीर करू शकतात. यामध्ये स्थानिक महत्त्वाच्या कार्यक्रमांसाठी, नैसर्गिक आपत्तींमुळे किंवा विशेष परिस्थितीत दिल्या जाणाऱ्या सुट्ट्यांचा समावेश असतो.
विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे
- सर्व विद्यार्थ्यांनी शालेय डायरीमध्ये दिलेल्या सुट्ट्यांची यादी लक्षात ठेवावी.
- अभ्यासाचे नियोजन करताना या सुट्ट्यांचा विचार करावा.
- सुट्ट्यांमध्ये करमणुकीबरोबरच शैक्षणिक उपक्रमांनाही महत्त्व द्यावे.
- सण-उत्सवांच्या सुट्ट्यांचा उपयोग कौटुंबिक बंध दृढ करण्यासाठी करावा.
पालकांसाठी सूचना
- मुलांच्या सुट्ट्यांचे नियोजन आधीपासूनच करावे.
- सुट्ट्यांमध्ये शैक्षणिक सहली, कौटुंबिक भेटी यांचे आयोजन करावे.
- मुलांना त्यांच्या आवडीच्या क्षेत्रात प्रगती करण्यास प्रोत्साहन द्यावे.
- सुट्ट्यांमध्ये मुलांच्या सर्वांगीण विकासावर लक्ष केंद्रित करावे.
शिक्षण व्यवस्थेसाठी फायदे
सुट्ट्यांचे योग्य नियोजन केल्याने विद्यार्थ्यांना विश्रांतीसोबतच नवीन गोष्टी शिकण्याची संधी मिळते. शाळांना देखील या काळात पुढील शैक्षणिक वर्षाचे नियोजन करण्यास वेळ मिळतो. शिक्षकांना स्वतःच्या क्षमता वाढवण्यासाठी या सुट्ट्यांचा उपयोग करता येतो.
२०२५ मधील शालेय सुट्ट्यांचे नियोजन विद्यार्थी, पालक आणि शिक्षण व्यवस्था या सर्वांच्या हिताचा विचार करून करण्यात आले आहे. या सुट्ट्यांचा सदुपयोग केल्यास विद्यार्थ्यांच्या सर्वांगीण विकासाला हातभार लागेल.