New rules to revert महाराष्ट्र राज्याने डिजिटल क्रांतीच्या दिशेने केलेल्या महत्त्वपूर्ण पावलांपैकी एक म्हणजे महाभूमी पोर्टलची निर्मिती. या पोर्टलमुळे नागरिकांना त्यांच्या जमिनीची कागदपत्रे घरबसल्या मिळवता येतात. पूर्वी जे काम दिवसन्‌दिवस भटकंती करून करावे लागायचे, ते आता काही मिनिटांत शक्य झाले आहे. या लेखात आपण जाणून घेऊया महाभूमी पोर्टलची सविस्तर माहिती आणि त्याद्वारे विविध कागदपत्रे कशी मिळवावीत.
महाभूमी पोर्टल: एक डिजिटल क्रांती
महाभूमी पोर्टल हे महाराष्ट्र सरकारचे एक महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प आहे, ज्याचा मुख्य उद्देश जमीन अभिलेखांचे डिजिटलायझेशन करणे हा आहे. या प्रकल्पामुळे शेतकरी, जमीन मालक आणि इतर नागरिकांना त्यांच्या जमिनीची माहिती सहज उपलब्ध होते. पोर्टलवर सातबारा उतारा, ८-अ आणि फेरफार या महत्त्वाच्या दस्तऐवजांची माहिती डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
कागदपत्रे मिळवण्याची प्रक्रिया
१. पोर्टलवर नोंदणी
- सर्वप्रथम https://digitalsatbara.mahabhumi.gov.in/dslr या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.
- नवीन वापरकर्त्यांनी प्रथम नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
- नोंदणीसाठी वैध मोबाईल नंबर आणि ईमेल आयडी आवश्यक असतो.
- एकदा नोंदणी पूर्ण झाल्यावर, लॉगिन क्रेडेन्शियल्स तयार होतात.
२. आवश्यक माहिती भरणे
- लॉगिन केल्यानंतर, जिल्हा आणि तालुका निवडावा.
- गाव निवडून सर्वेक्षण क्रमांक प्रविष्ट करावा.
- आवश्यक त्या दस्तऐवजाचा प्रकार निवडावा (सातबारा, ८-अ किंवा फेरफार).
- सर्व माहिती तपासून पाहावी.
३. शुल्क भरणे आणि डाउनलोड
- निवडलेल्या दस्तऐवजासाठी निर्धारित शुल्क ऑनलाइन पद्धतीने भरावे.
- पेमेंट यशस्वी झाल्यानंतर, दस्तऐवज डाउनलोड करता येईल.
- डाउनलोड केलेले दस्तऐवज डिजिटल स्वाक्षरीसह येतात.
महत्त्वाची कागदपत्रे आणि त्यांचे महत्त्व
सातबारा उतारा
सातबारा उतारा हा जमिनीचा सर्वात महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. यात जमिनीचे क्षेत्रफळ, मालकाचे नाव, पीक पाहणी, कर्जाची नोंद इत्यादी महत्त्वाची माहिती असते. बँक कर्ज, जमीन विक्री किंवा इतर व्यवहारांसाठी हा दस्तऐवज आवश्यक असतो.
८-अ उतारा
८-अ फॉर्म हा शहरी भागातील मालमत्तेचा महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे. यात मालमत्तेचे वर्णन, मालकाचे नाव, क्षेत्रफळ आणि इतर तपशील असतात. प्रॉपर्टी कार्ड म्हणूनही याची ओळख आहे.
फेरफार नोंदी
जमिनीच्या मालकीत झालेले बदल, वारसा हक्क, विक्री व्यवहार यांची नोंद फेरफार रजिस्टरमध्ये केली जाते. या नोंदी तपासणे महत्त्वाचे असते, विशेषतः जमीन खरेदी करताना.
विशेष सूचना आणि काळजी
जुन्या नोंदींबाबत
- बऱ्याच जुन्या फेरफार नोंदी ऑनलाइन उपलब्ध नसू शकतात.
- अशा प्रकरणी स्थानिक तलाठी कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
- तलाठी कार्यालयात जाताना ओळखपत्र व इतर आवश्यक कागदपत्रे सोबत न्यावीत.
डिजिटल दस्तऐवजांची वैधता
- महाभूमी पोर्टलवरून डाउनलोड केलेले दस्तऐवज कायदेशीरदृष्ट्या वैध असतात.
- प्रत्येक पानावर डिजिटल स्वाक्षरी असल्याची खात्री करावी.
- दस्तऐवजांची प्रिंट घेताना रंगीत प्रिंट घेणे योग्य ठरते.
महाभूमी पोर्टल हे डिजिटल महाराष्ट्राचे एक उत्कृष्ट उदाहरण आहे. या प्रणालीमुळे नागरिकांना त्यांच्या जमीन अभिलेखांपर्यंत सहज प्रवेश मिळाला आहे. तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे प्रक्रिया पारदर्शक आणि कार्यक्षम झाली आहे. मात्र, दस्तऐवज डाउनलोड करताना सर्व माहिती काळजीपूर्वक तपासणे महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही अडचणी आल्यास स्थानिक महसूल कार्यालयाची मदत घ्यावी.
