Onion prices दिवाळीच्या सणासुदीच्या काळात सर्वसामान्य नागरिकांसाठी मोठी चिंतेची बाब ठरली आहे ती म्हणजे कांद्याच्या भडकलेल्या किंमती. दिवाळीमुळे आठवडाभर बाजार समिती बंद असल्याने कांद्याच्या खरेदी-विक्रीवर मोठा परिणाम झाला असून, याचा फटका सर्वसामान्य नागरिकांना बसत आहे. सध्या बाजारात कांद्याचा किलो शंभर रुपयांपर्यंत पोहोचला आहे, जे सर्वसामान्य कुटुंबांच्या दैनंदिन खर्चावर मोठा ताण निर्माण करत आहे.
कांद्याच्या दरवाढीची कारणमीमांसा
यंदाच्या उन्हाळी हंगामात कांद्याच्या उत्पादनात मोठी घट झाली. याचे प्रमुख कारण म्हणजे पाण्याचा तुटवडा आणि अवकाळी पाऊस. परिणामी, शेतकऱ्यांकडे उन्हाळी कांदा फारसा शिल्लक राहिला नाही. खरीप हंगामातील कांद्याची काढणी सुरू झाली असली तरी, अवकाळी पावसामुळे या हंगामातील कांद्याचेही मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. अनेक ठिकाणी मुसळधार पावसामुळे शेतातील पिकांचे 50% पेक्षा जास्त नुकसान झाल्याचे आकडेवारीतून स्पष्ट होते.
बाजारातील वर्तमान स्थिती
सध्या बाजारात खरीप हंगामातील कांद्याची आवक सुरू झाली आहे. मात्र, ही आवक सरासरीच्या तुलनेत केवळ 50 टक्केच आहे. परिणामी, बाजारात कांद्याचा तुटवडा जाणवत असून, याचा थेट परिणाम म्हणजे दरात झालेली तुफान वाढ. उन्हाळी कांद्याचा हंगाम संपला असून, खरीप कांद्याची आवक कमी प्रमाणात होत असल्यामुळे दरात पुन्हा तेजी आली आहे.
विविध बाजारपेठांमधील दर
विविध बाजारपेठांमध्ये कांद्याच्या दरात मोठी तफावत दिसून येत आहे:
- छत्रपती संभाजीनगर: १४,५०० रुपये प्रति क्विंटल
- त्रिपुर: २,७०० रुपये प्रति क्विंटल
- पारनेर: ३,२०० रुपये प्रति क्विंटल
- पुणे: ४,२५० रुपये प्रति क्विंटल
- कामठी: ५,००० रुपये प्रति क्विंटल
- कराड: ३,५०० रुपये प्रति क्विंटल
- नागपूर: ३,७५० रुपये प्रति क्विंटल
- पिंपळगाव: ३,५०० रुपये प्रति क्विंटल
- नाशिक: ५,५०० रुपये प्रति क्विंटल
सरकारी हस्तक्षेप आणि राखीव साठ्याचा प्रश्न
केंद्र सरकारने ग्राहकांना स्वस्त दरात कांदा उपलब्ध व्हावा या उद्देशाने नाफेड आणि एनसीसीएफच्या माध्यमातून पाच लाख टन कांदा खरेदी केला होता. हा कांदा १,६०० ते ३,००० रुपये प्रति क्विंटल या दराने शेतकऱ्यांकडून खरेदी करण्यात आला होता. मात्र, हा राखीव साठा नेमका कुठे गेला, याबाबत शहरी भागातील नागरिकांमध्ये प्रश्न उपस्थित होत आहेत.
व्यापार साखळीतील विसंगती
कांदा उत्पादक संघटनेच्या अध्यक्षांनी एक महत्त्वाचा मुद्दा उपस्थित केला आहे. ते म्हणतात की, शेतकऱ्यांकडून ५० ते ५५ रुपये किलो दराने खरेदी केलेला कांदा मुंबईत येईपर्यंत शंभर रुपये किलो कसा होतो, हा प्रश्न सरकारला विचारला पाहिजे. त्यांच्या मते, सरकारच्या आशीर्वादाने दरवर्षी शेतकरी आणि ग्राहकांची लूट करून व्यापाऱ्यांचे खिसे भरले जातात.
व्यापारी वर्गाकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, पुढील दोन महिने कांद्याच्या दरात अशीच तेजी राहण्याची शक्यता आहे. जानेवारीनंतर उन्हाळी कांद्याची आवक सुरू झाल्यावर दर कमी होण्याची अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. मात्र, तोपर्यंत सर्वसामान्य नागरिकांना महागड्या कांद्याचा भुर्दंड सोसावा लागणार आहे.