online free sewing भारत सरकारच्या महत्वाकांक्षी उपक्रमांपैकी एक म्हणजे प्रधानमंत्री विश्वकर्मा शिलाई मशीन योजना, जी महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी विशेष महत्व बाळगते. ही योजना महिलांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
योजनेची मूलभूत माहिती: प्रधानमंत्री विश्वकर्मा शिलाई मशीन योजना ही स्वतंत्र योजना नसून विश्वकर्मा योजनेचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. या योजनेअंतर्गत सरकार मोफत शिलाई मशीन देत नसली तरी, पात्र महिलांना शिलाई मशीन खरेदीसाठी 15,000 रुपयांपर्यंतचे आर्थिक सहाय्य देते. ही योजना 2027-28 पर्यंत कार्यान्वित राहणार असून, त्याची अंतिम मुदत 31 मार्च 2028 आहे.
योजनेची प्रमुख उद्दिष्टे:
- महिला सक्षमीकरणाला चालना देणे
- गरीब व आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल महिलांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे
- महिलांना स्वावलंबी बनवणे
- कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन देणे
- घरबसल्या रोजगाराची संधी उपलब्ध करून देणे
योजनेंतर्गत मिळणाऱ्या सुविधा:
- आर्थिक सहाय्य: 15,000 रुपयांपर्यंतची मदत
- मोफत प्रशिक्षण: 5 ते 15 दिवसांचे कौशल्य विकास प्रशिक्षण
- दैनिक भत्ता: प्रशिक्षण काळात 500 रुपये प्रतिदिन
- कर्ज सुविधा: 2 ते 3 लाख रुपयांपर्यंत 5% व्याज दराने
- व्यवसाय विकल्प: 18 विविध व्यवसायांमधून निवड करण्याची संधी
पात्रता निकष: योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- भारतीय नागरिकत्व
- वयोमर्यादा: 20 ते 40 वर्षे
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 1.44 लाख रुपयांपेक्षा कमी
- विधवा आणि दिव्यांग महिलांना विशेष प्राधान्य
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना प्राधान्य
आवश्यक कागदपत्रे:
- ओळखपत्र (आधार कार्ड/मतदार कार्ड)
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- वय प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- बँक खात्याचे तपशील
- मोबाईल नंबर
- जात प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
- विधवा/दिव्यांगत्व प्रमाणपत्र (लागू असल्यास)
अर्ज प्रक्रिया:
- pmvishwakarma.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर जा
- नवीन नोंदणीसाठी रजिस्टर करा
- आवश्यक माहिती भरा
- सर्व कागदपत्रे अपलोड करा
- अर्ज सबमिट करा
- पात्रता निश्चितीसाठी प्रतीक्षा करा
महत्त्वाच्या टप्पे:
- ऑनलाइन अर्ज
- कागदपत्र पडताळणी
- पात्रता निश्चिती
- प्रशिक्षण आमंत्रण
- प्रशिक्षण पूर्णत्व
- ई-व्हाऊचर वितरण
- शिलाई मशीन खरेदी
विशेष सूचना:
- अर्ज भरताना सर्व माहिती अचूक भरावी
- कागदपत्रे स्पष्ट व वैध असावीत
- प्रशिक्षणास नियमित हजेरी महत्त्वाची
- निधीचा वापर केवळ शिलाई मशीन खरेदीसाठीच करावा
- कर्ज घेताना परतफेडीची योजना आखावी
योजनेचे फायदे:
- आर्थिक स्वावलंबन
- कौशल्य विकास
- व्यावसायिक प्रगती
- सामाजिक सुरक्षितता
- आत्मविश्वास वाढ
- कुटुंब उत्पन्नात वाढ
या योजनेमुळे महिलांना केवळ शिवणकाम नव्हे तर इतर 17 व्यवसायांमध्येही कारकीर्द घडवण्याची संधी मिळते. सरकारी पातळीवरून मिळणारे प्रशिक्षण आणि आर्थिक सहाय्य यामुळे व्यावसायिक यशाची शाश्वती वाढते.
प्रधानमंत्री विश्वकर्मा शिलाई मशीन योजना ही महिला सक्षमीकरणाची एक महत्त्वपूर्ण पायरी आहे. या योजनेमुळे अनेक महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळत आहे. कौशल्य विकास, आर्थिक मदत आणि कर्ज सुविधा यांच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळत आहे. योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र महिलांनी लवकरात लवकर अर्ज करावा आणि स्वावलंबी होण्याच्या दिशेने पाऊल टाकावे.