Pensioners old age राज्यातील सामाजिक पेन्शनधारकांसाठी आनंदाची बातमी आहे. सामाजिक न्याय, सक्षमीकरण व कल्याण विभागाने पेन्शनमध्ये दरमहा २५० रुपयांची वाढ करण्याचा प्रस्ताव सादर केला आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील ३२ लाखांहून अधिक पेन्शनधारकांना लाभ मिळणार आहे. सध्या सर्व श्रेणीतील लाभार्थ्यांना दरमहा ३,००० रुपये पेन्शन मिळत असून, नवीन वाढीनंतर ही रक्कम ३,२५० रुपये होणार आहे.
विशेष म्हणजे हा नवीन पेन्शन दर जानेवारी २०२५ पासून लागू होण्याची शक्यता आहे. सामाजिक न्याय विभागाने चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तीन महिन्यांच्या अर्थसंकल्पाची मागणी वित्त विभागाकडे सादर केली असून, या प्रस्तावाला लवकरच मंजुरी मिळण्याची अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. पुढील नऊ महिन्यांसाठी आवश्यक असलेली आर्थिक तरतूद पुढील आर्थिक वर्षाच्या अर्थसंकल्पात समाविष्ट करण्यात येणार आहे.
लाभार्थ्यांची संख्या आणि विविध योजना राज्यात सध्या विविध प्रवर्गांमध्ये पेन्शनधारकांची संख्या लक्षणीय आहे. यामध्ये सर्वाधिक २१,२८,४७७ वृद्धापकाळ निवृत्ती वेतनधारक आहेत. त्याखालोखाल ८,८५,५१५ विधवा पेन्शनधारक, २,०७,८३८ अपंगत्व निवृत्ती वेतनधारक, आणि लाडली योजनेचे ४१,३५४ लाभार्थी आहेत. या सर्व लाभार्थ्यांना नवीन वाढीचा फायदा मिळणार आहे.
भाजप सरकारची भूमिका आणि आश्वासने भाजप सरकारने आपल्या मागील कार्यकाळात पेन्शन ३,००० रुपये करण्याचे आश्वासन दिले होते, जे त्यांनी पूर्ण केले. त्यानुसार दरवर्षी २५० रुपयांची वाढ करण्यात येत आहे. यावेळीही निवडणुकीत दिलेल्या आश्वासनानुसार शास्त्रोक्त पद्धतीने आणि महागाईचा विचार करून पेन्शनमध्ये वाढ करण्याचा प्रयत्न सुरू आहे.
महिलांसाठी विशेष योजना पुढील आर्थिक वर्षात महिलांसाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना राबविण्याचा विचार सरकारने केला आहे. ‘लाडो लक्ष्मी योजना’ या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या योजनेंतर्गत सर्व महिलांना दरमहा २,१०० रुपये देण्याचे आश्वासन भाजपने आपल्या निवडणूक वचननाम्यात दिले होते. या योजनेसाठी महिला व बालविकास विभागाने विशेष अंदाजपत्रकाची मागणी केली आहे.
वाढीची आवश्यकता आणि फायदे सध्याच्या काळात पेन्शनमध्ये वाढ करणे अत्यंत आवश्यक झाले आहे. वाढत्या महागाईमुळे सर्वसामान्य नागरिकांचे जीवन कठीण झाले असून, विशेषतः वृद्ध, विधवा आणि अपंग व्यक्तींना त्याचा मोठा फटका बसत आहे. या पार्श्वभूमीवर पेन्शनमधील वाढ त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा घडवून आणण्यास मदत करेल.
वाढीचे सकारात्मक परिणाम १. आर्थिक स्वावलंबन: वाढीव पेन्शनमुळे लाभार्थ्यांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळेल, ज्यामुळे ते त्यांच्या मूलभूत गरजा स्वतः पूर्ण करू शकतील.
२. जीवनमानात सुधारणा: अतिरिक्त २५० रुपयांमुळे लाभार्थ्यांना त्यांच्या दैनंदिन खर्चासाठी अधिक मदत होईल.
३. सामाजिक सुरक्षा: या वाढीमुळे समाजातील दुर्बल घटकांना अधिक सामाजिक सुरक्षा मिळेल.
४. महागाईपासून संरक्षण: वाढत्या महागाईच्या पार्श्वभूमीवर ही वाढ लाभार्थ्यांना काही प्रमाणात दिलासा देईल.
मात्र या वाढीसोबतच काही आव्हानेही आहेत. योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी मोठ्या निधीची आवश्यकता असेल. त्याचबरोबर लाभार्थ्यांपर्यंत वेळेत पेन्शन पोहोचवणे, योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी करणे, आणि पात्र लाभार्थ्यांची निवड करणे या बाबींकडेही लक्ष देणे गरजेचे आहे.
सामाजिक पेन्शनमधील ही वाढ स्वागतार्ह आहे. राज्यातील लाखो गरजू नागरिकांना यामुळे दिलासा मिळणार आहे. सरकारने दिलेल्या आश्वासनानुसार ही वाढ करण्यात येत असली, तरी भविष्यात अशा वाढी नियमितपणे व्हाव्यात आणि त्या महागाईशी सुसंगत असाव्यात, अशी अपेक्षा नागरिकांकडून व्यक्त केली जात आहे.