post scheme apply आजच्या अस्थिर आर्थिक वातावरणात सुरक्षित आणि विश्वसनीय गुंतवणुकीचा शोध प्रत्येक गुंतवणूकदार घेत असतो. अशा परिस्थितीत भारतीय पोस्ट ऑफिसने सुरू केलेली मासिक बचत योजना एक आकर्षक पर्याय म्हणून समोर येत आहे. या योजनेमुळे सामान्य नागरिकांना त्यांच्या बचतीवर नियमित उत्पन्न मिळवण्याची संधी मिळत आहे. विशेषतः पती-पत्नींसाठी ही योजना आर्थिक सुरक्षिततेचा एक महत्त्वपूर्ण स्त्रोत बनू शकते.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये
पोस्ट ऑफिस मासिक बचत योजना ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. एप्रिल 2023 पासून या योजनेत अनेक महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. सध्या या योजनेवर 7.4% वार्षिक व्याजदर मिळत आहे, जो बँकांच्या सध्याच्या व्याजदरांच्या तुलनेत बराच जास्त आहे. योजनेची सुरुवात केवळ 1000 रुपयांपासून करता येते, जे सामान्य नागरिकांसाठी अतिशय सोयीस्कर आहे.
गुंतवणुकीच्या मर्यादेत वाढ
एप्रिल 2023 पासून या योजनेत गुंतवणुकीच्या मर्यादेत लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. एकल खातेदारांसाठी गुंतवणुकीची मर्यादा 4.5 लाख रुपयांवरून 9 लाख रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे. तर संयुक्त खातेदारांसाठी ही मर्यादा 9 लाख रुपयांवरून 15 लाख रुपयांपर्यंत नेण्यात आली आहे. ही वाढ विशेषतः पती-पत्नींसाठी फायदेशीर ठरत आहे.
मासिक उत्पन्नाची सुविधा
या योजनेचे सर्वात आकर्षक वैशिष्ट्य म्हणजे नियमित मासिक उत्पन्न. उदाहरणार्थ:
- 5 लाख रुपयांच्या गुंतवणुकीवर दरमहा 3,084 रुपये मिळतात
- 9 लाख रुपयांच्या गुंतवणुकीवर दरमहा 5,550 रुपये मिळतात
- संयुक्त खात्यात 15 लाख रुपयांची गुंतवणूक केल्यास दरमहा सुमारे 27,000 रुपयांपर्यंत उत्पन्न मिळू शकते
परिपक्वता आणि पैसे काढण्याचे नियम
योजनेचा परिपक्वता कालावधी 5 वर्षांचा आहे. मात्र गुंतवणूकदारांना एक वर्षानंतर आपली गुंतवणूक काढण्याची सुविधा देण्यात आली आहे. पैसे लवकर काढण्यासाठी काही नियम आणि शुल्क आहेत:
- पहिल्या वर्षात पैसे काढता येत नाहीत
- 1 ते 3 वर्षांच्या कालावधीत पैसे काढल्यास 2% शुल्क आकारले जाते
- 3 वर्षांनंतर पैसे काढल्यास 1% शुल्क आकारले जाते
- 5 वर्षांनंतर कोणतेही शुल्क न आकारता संपूर्ण रक्कम काढता येते
संयुक्त खात्याचे फायदे
पती-पत्नींसाठी संयुक्त खाते उघडणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते. यामुळे:
- गुंतवणुकीची मर्यादा वाढते (15 लाख रुपयांपर्यंत)
- दोघांनाही खात्यावर नियंत्रण मिळते
- कर नियोजनाच्या दृष्टीने फायदेशीर
- उत्तराधिकार प्रक्रिया सोपी होते
- अधिक मासिक उत्पन्न मिळू शकते
योजनेचे विशेष फायदे
- सुरक्षितता: केंद्र सरकारची हमी असल्याने गुंतवणूक 100% सुरक्षित
- नियमित उत्पन्न: दरमहा निश्चित रक्कम मिळण्याची खात्री
- सोपी प्रक्रिया: कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते उघडता येते
- लवचिकता: एक वर्षानंतर आवश्यकतेनुसार पैसे काढण्याची सुविधा
- आकर्षक व्याजदर: बँकांच्या तुलनेत जास्त व्याजदर
पोस्ट ऑफिस मासिक बचत योजना ही विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. सुरक्षित गुंतवणूक, आकर्षक व्याजदर आणि नियमित उत्पन्न या तिन्ही गोष्टींचा समन्वय या योजनेत साधला गेला आहे. पती-पत्नींसाठी संयुक्त खाते उघडणे हा सर्वोत्तम पर्याय ठरू शकतो, कारण यामुळे त्यांना जास्तीत जास्त फायदा घेता येईल. तसेच, सेवानिवृत्तीनंतरच्या काळासाठी आर्थिक सुरक्षिततेची तरतूद करता येईल.