purchasing auto rickshaws महाराष्ट्र राज्य सरकारने महिला सक्षमीकरण आणि त्यांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण पावले उचलली आहेत. त्यातील सर्वात महत्त्वाची योजना म्हणजे ‘पिंक ई-रिक्षा’ योजना, जी महिलांना स्वयंरोजगाराची संधी देण्यासोबतच त्यांच्या सुरक्षित प्रवासाची हमी देते. महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी या योजनेची घोषणा करताना सांगितले की, लवकरच पाच हजार पात्र महिलांना या योजनेंतर्गत रिक्षाचे वितरण करण्यात येणार आहे.
या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांचे आर्थिक व सामाजिक सक्षमीकरण करणे हा आहे. पिंक ई-रिक्षा योजनेमुळे महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळणार आहे. याशिवाय, सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेत महिलांचा सहभाग वाढवून त्यांना मुख्य प्रवाहात आणण्याचा प्रयत्न या योजनेद्वारे केला जात आहे. ई-रिक्षा वापरल्यामुळे पर्यावरण संरक्षणालाही हातभार लागणार आहे.
महिला व बालविकास विभागाने रस्त्यावरील मुलांच्या शिक्षणासाठीही विशेष पावले उचलली आहेत. फिरते पथक नियुक्त करून आतापर्यंत तीन हजारांहून अधिक मुलांना शिक्षणाच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यात यश मिळाले आहे. या उपक्रमाला मिळालेल्या यशामुळे आता हा प्रकल्प मोठ्या प्रमाणावर राबविण्याचे नियोजन करण्यात येत आहे.
नोकरदार महिलांच्या मुलांसाठी पाळणाघरांची व्यवस्था करण्यात येत असून, अंगणवाडी केंद्रांसोबत ही पाळणाघरे सुरू करण्यात येणार आहेत. यामुळे कामकाजी महिलांना त्यांच्या मुलांची काळजी घेण्याची चिंता कमी होईल. पाळणा सेविका आणि मदतनीस यांच्या मानधनात वाढ करण्याचा निर्णयही घेण्यात येणार आहे. निर्भया समुपदेशन केंद्रावरील समन्वयकांच्या मानधनातही वाढ करण्यात येणार आहे.
महिला शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष प्रयत्न केले जात आहेत. माध्यमिक शिक्षणात मुलींचा सहभाग वाढविण्यासाठी शिक्षण विभागाशी समन्वय साधून विशेष उपाययोजना आखण्यात येत आहेत. यामुळे मुलींची गळती रोखण्यास मदत होईल आणि त्यांना उच्च शिक्षणाची संधी मिळेल.
राज्यातील महिला व बालकांच्या सुरक्षेसाठी आणि सबलीकरणासाठी अहिल्याभवन हा एक महत्त्वपूर्ण प्रकल्प सुरू करण्यात आला आहे. सध्या १८ जिल्ह्यांमध्ये अहिल्याभवनचे काम सुरू असून, उर्वरित जिल्ह्यांमध्येही लवकरच हा प्रकल्प सुरू होणार आहे. प्रत्येक जिल्ह्यातील मध्यवर्ती ठिकाणी अहिल्याभवन उभारण्यात येणार आहे.
हे पण वाचा:
2025 च्या अर्थसंकल्पात मोठी भेट! गॅस सिलेंडर स्वस्त होणार, सरकारची मोठी अपडेट जारी Big gift in Budget 2025
अहिल्याभवन हे महिला, बालके आणि दिव्यांग व्यक्तींसाठी एक बहुउद्देशीय केंद्र असणार आहे. येथे त्यांच्या विविध समस्यांचे निराकरण केले जाणार आहे. या भवनांमध्ये आवश्यक त्या सर्व पायाभूत सुविधा उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत. महिला व बालकांच्या विविध समस्या सोडविण्यासाठी विभागामार्फत सुरू असलेल्या योजनांचा लाभ या केंद्रांमार्फत घेता येणार आहे.
लाडकी बहिण योजनेला मिळालेल्या यशानंतर पिंक ई-रिक्षा योजना हे महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले आणखी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेमुळे महिलांना स्वयंरोजगाराची संधी मिळणार असून त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याला चालना मिळणार आहे. शिवाय, महिला प्रवाशांना सुरक्षित प्रवासाची सोय उपलब्ध होणार आहे.
महिला व बालविकास विभागाने हाती घेतलेल्या या विविध योजना व उपक्रमांमुळे महिला सक्षमीकरणाला नवी दिशा मिळणार आहे. शिक्षण, रोजगार, सुरक्षा आणि सामाजिक न्याय या सर्व पैलूंचा विचार करून या योजना आखण्यात आल्या आहेत. यामुळे महिलांच्या सर्वांगीण विकासाला चालना मिळणार आहे.
हे पण वाचा:
या तारखेला जमा होणार पीएम किसान योजनेचा हफ्ता, तारीख व वेळ जाहीर PM Kisan Yojana installments
या सर्व योजनांच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी विभागाने विशेष यंत्रणा उभी केली आहे. नियमित आढावा घेऊन योजनांमध्ये आवश्यक ते बदल करण्यात येत आहेत. महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांच्या नेतृत्वाखाली या सर्व योजना प्रभावीपणे राबविल्या जात आहेत. त्यांनी दिलेल्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार विभागाचे अधिकारी व कर्मचारी कार्यरत आहेत.
अशा प्रकारे, महाराष्ट्र राज्य सरकार महिला सक्षमीकरणासाठी विविधांगी प्रयत्न करत आहे. पिंक ई-रिक्षा योजना, अहिल्याभवन प्रकल्प, फिरते पथक, पाळणाघरे यांसारख्या विविध उपक्रमांद्वारे महिलांच्या विकासाला चालना देण्यात येत आहे.
