Ration card distribution date महाराष्ट्र शासनाने राज्यातील सर्व रेशन कार्डधारकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. स्वस्त धान्य दुकानांमधून होणाऱ्या धान्य वितरणातील गैरव्यवहार रोखण्यासाठी आणि वितरण प्रणालीत अधिक पारदर्शकता आणण्यासाठी, सर्व शिधापत्रिकाधारकांसाठी ई-केवायसी प्रक्रिया बंधनकारक करण्यात आली आहे.
वितरण प्रणालीतील सद्यस्थिती
सध्या महाराष्ट्रातील बहुतांश रेशन कार्डधारकांचे आधार क्रमांक त्यांच्या शिधापत्रिकांशी जोडले गेले आहेत. तरीही, वितरण प्रक्रियेत अजूनही दोन ते चार टक्के गळती होत असल्याचे निदर्शनास आले आहे. या गळतीचे प्रमाण शून्यावर आणण्यासाठी आणि वितरण प्रणाली अधिक कार्यक्षम करण्यासाठी शासनाने ही नवीन ई-केवायसी प्रणाली सुरू केली आहे.
ई-केवायसी प्रक्रियेची आवश्यकता
शिधापत्रिकेवर नाव असलेल्या कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याने ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. यामागील प्रमुख कारणे:
- लाभार्थ्यांची योग्य ओळख पटवणे
- बोगस लाभार्थी रोखणे
- धान्य वितरणातील गैरव्यवहार थांबवणे
- डिजिटल पद्धतीने नोंदी ठेवणे
- वितरण प्रणालीत पारदर्शकता आणणे
ई-केवायसी प्रक्रियेची कार्यपद्धती
नवीन ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी लाभार्थ्यांना खालील पद्धत अवलंबावी लागेल:
१. स्वस्त धान्य दुकानात जाणे: कुटुंबातील सर्व सदस्यांनी त्यांचे अद्ययावत आधार कार्ड घेऊन स्थानिक रेशन दुकानात जावे.
२. बायोमेट्रिक पडताळणी: दुकानदाराकडील नवीन 4G पॉस मशीनमध्ये आधार क्रमांक टाकून बोटांचे ठसे द्यावे लागतील.
३. डिजिटल नोंदणी: प्रत्येक सदस्याची माहिती डिजिटल स्वरूपात नोंदवली जाईल.
मुदतवाढीची कारणे
यापूर्वी ई-केवायसी प्रक्रियेची अंतिम मुदत 31 डिसेंबर होती. मात्र अनेक कारणांमुळे शासनाने या मुदतीत वाढ केली आहे:
१. सिस्टम डाऊन: गेल्या काही महिन्यांत सर्व्हर वारंवार डाऊन होत असल्याने अनेक लाभार्थ्यांना ई-केवायसी करता आली नाही.
२. तांत्रिक अडचणी: पॉस मशीनमध्ये येणाऱ्या तांत्रिक समस्यांमुळे प्रक्रिया रखडली.
३. नागरिकांची गैरसोय: अनेक शिधापत्रिकाधारकांना वेळेत ई-केवायसी करता आली नाही.
ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर अनेक फायदे होतील:
१. पारदर्शक वितरण: धान्य वितरण प्रक्रिया अधिक पारदर्शक होईल.
२. गैरव्यवहार रोखणे: बोगस लाभार्थी आणि धान्य चोरी रोखता येईल.
३. डिजिटल नोंदी: सर्व व्यवहारांच्या डिजिटल नोंदी ठेवल्या जातील.
४. सुलभ देखरेख: शासनाला वितरण प्रणालीवर सुलभ देखरेख ठेवता येईल.
नागरिकांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
१. आधार कार्ड अद्ययावत करा: ई-केवायसी करण्यापूर्वी आधार कार्डातील माहिती अद्ययावत असल्याची खात्री करा.
२. सर्व कागदपत्रे सोबत ठेवा: आवश्यक कागदपत्रे जसे की आधार कार्ड, रेशन कार्ड इत्यादी सोबत घेऊन जा.
३. वेळेत प्रक्रिया पूर्ण करा: मुदतवाढ मिळाली असली तरी शक्य तितक्या लवकर ई-केवायसी पूर्ण करा.
प्रशासनाचे प्रयत्न
शासन आणि प्रशासन यांच्याकडून ई-केवायसी प्रक्रिया सुरळीत होण्यासाठी विविध पातळ्यांवर प्रयत्न सुरू आहेत:
१. तांत्रिक सुधारणा: सर्व्हर आणि पॉस मशीनच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा केली जात आहे.
२. प्रशिक्षण: रेशन दुकानदारांना नवीन प्रणालीचे प्रशिक्षण दिले जात आहे.
३. जनजागृती: नागरिकांमध्ये जागृती निर्माण करण्यासाठी विविध माध्यमांतून प्रचार केला जात आहे.
ई-केवायसी ही डिजिटल युगातील एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या प्रक्रियेमुळे सार्वजनिक वितरण प्रणाली अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शक होईल. नागरिकांनी या प्रक्रियेत सहभागी होऊन शासनाच्या या उपक्रमास सहकार्य करावे. मुदतवाढ मिळाली असली तरी नागरिकांनी विलंब न करता लवकरात लवकर ही प्रक्रिया पूर्ण करावी, जेणेकरून भविष्यात रेशन वितरणात कोणतीही अडचण येणार नाही.