RBI announces new rules भारतीय बँकिंग क्षेत्र सध्या मोठ्या बदलांच्या उंबरठ्यावर उभे आहे. देशातील आघाडीच्या बँका आपल्या सेवा आणि नियमांमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल करत आहेत. विशेषतः येस बँक आणि आयसीआयसीआय बँक यांनी नुकतेच जाहीर केलेल्या नव्या नियमांमुळे बँकिंग क्षेत्रात मोठी खळबळ उडाली आहे. या बदलांचा सर्वसामान्य ग्राहकांपासून ते व्यावसायिकांपर्यंत सर्वांवरच परिणाम होणार आहे.
येस बँकेच्या नव्या नियमांचे स्वरूप
येस बँकेने आपल्या ग्राहकांसाठी नवीन नियमांची घोषणा केली आहे, जी १ मे २०२५ पासून अंमलात येणार आहे. या नियमांमध्ये सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे प्रो मॅक्स खात्यासाठीची किमान शिल्लक रक्कम. आता ग्राहकांना या खात्यात किमान ₹५०,००० ठेवणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. शिवाय, विविध बँकिंग सेवांसाठी आकारण्यात येणारे शुल्कही वाढवण्यात आले आहे, ज्याची कमाल मर्यादा ₹१,००० निश्चित करण्यात आली आहे.
बँकेच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, हे बदल ग्राहकांना अधिक दर्जेदार सेवा देण्याच्या दृष्टीने करण्यात आले आहेत. मात्र, या बदलांमुळे विशेषतः मध्यमवर्गीय ग्राहकांवर आर्थिक ताण पडण्याची शक्यता आहे. बँकेने या नियमांबाबत स्पष्टीकरण देताना सांगितले की, वाढत्या व्यवस्थापन खर्चामुळे हे बदल करणे आवश्यक होते.
आयसीआयसीआय बँकेतील बदलांचे विश्लेषण
आयसीआयसीआय बँकेनेही आपल्या सेवा शुल्कात आणि खाते प्रकारांमध्ये मोठे बदल केले आहेत. बँकेने काही विशिष्ट प्रकारची खाती बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामध्ये ॲडव्हांटेज वुमन सेव्हिंग अकाउंट, प्रिव्हिलेज अकाउंट आणि ऑरा सेव्हिंग अकाउंट यांचा समावेश आहे. या खात्यांच्या धारकांना आता नवीन खाते उघडावे लागणार आहे.
बँकेने एटीएम व्यवहार शुल्क, चेक बुक शुल्क आणि ऑनलाइन व्यवहार शुल्कातही बदल केले आहेत. मात्र, डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी ऑनलाइन बँकिंग सेवांवरील शुल्क कमी ठेवण्यात आले आहे. बँकेचे अधिकारी सांगतात की, या बदलांमागे डिजिटल बँकिंगला प्रोत्साहन देणे हा मुख्य उद्देश आहे.
बदलांचा ग्राहकांवर होणारा परिणाम
या नव्या नियमांचा सर्वाधिक परिणाम मध्यमवर्गीय आणि उच्च-मध्यमवर्गीय ग्राहकांवर होणार आहे. विशेषतः ज्या ग्राहकांना मोठी रक्कम खात्यात ठेवणे शक्य नाही, त्यांना अतिरिक्त शुल्क भरावे लागू शकते. तसेच, ज्या ग्राहकांची खाती बंद होणार आहेत, त्यांना नवीन खाते उघडण्याची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
या बदलांमुळे काही फायदेही होणार आहेत. डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन मिळणार असून, ऑनलाइन बँकिंग सेवा अधिक सुरळीत होतील. शिवाय, बँकांच्या सेवांचा दर्जाही सुधारण्याची शक्यता आहे.
ग्राहकांसाठी महत्त्वाची मार्गदर्शक तत्त्वे
या नव्या नियमांचा सामना करण्यासाठी ग्राहकांनी काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे:
किमान शिल्लक राखणे आवश्यक आहे. खात्यात योग्य ती रक्कम ठेवल्यास अतिरिक्त शुल्क टाळता येईल. नवीन खाते उघडताना सर्व पर्याय तपासून पाहणे महत्त्वाचे आहे. प्रत्येक खात्याच्या फायद्या-तोट्यांचा विचार करून निर्णय घ्यावा. कोणत्याही अडचणी आल्यास लगेच बँकेशी संपर्क साधावा. बँकांनी याबाबत विशेष हेल्पलाइन सुरू केल्या आहेत.
हे पण वाचा:
लाभार्थी महिलेच्या खात्यात जानेवारीचे 1,500 रुपये जमा होण्यास सुरुवात beneficiary woman’s account
बँकिंग क्षेत्रातील हे बदल भारतीय बँकिंग क्षेत्राच्या आधुनिकीकरणाचे द्योतक मानले जात आहेत. जागतिक स्तरावर स्पर्धा करण्यासाठी भारतीय बँकांना आपल्या सेवा आणि तंत्रज्ञान अद्ययावत करणे आवश्यक आहे. मात्र, या प्रक्रियेत सर्वसामान्य ग्राहकांचे हित जपले जाणे तितकेच महत्त्वाचे आहे.
१ मे २०२५ पासून लागू होणारे हे नियम भारतीय बँकिंग क्षेत्रासाठी एक नवे पर्व सुरू करणार आहेत. या बदलांना सामोरे जाण्यासाठी ग्राहकांनी आत्तापासूनच तयारी करणे गरजेचे आहे. बँकांनीही ग्राहकांना या बदलांबाबत सविस्तर माहिती देऊन त्यांना योग्य मार्गदर्शन करणे आवश्यक आहे.
