Reserve Bank closed भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (आरबीआय) अलीकडेच एक महत्त्वाचा निर्णय जाहीर केला आहे. या निर्णयानुसार तीन विशिष्ट प्रकारची बँक खाती बंद करण्यात येणार आहेत. वाढत्या बँकिंग फसवणुकींना आळा घालण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला असून, याचा परिणाम हजारो बँक खात्यांवर होणार आहे. सध्याच्या डिजिटल युगात साइबर फसवणूक आणि हॅकिंगच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे, त्यामुळे हा निर्णय अत्यंत महत्त्वाचा मानला जात आहे.
निर्णयामागील कारणे: बँकिंग क्षेत्रात निष्क्रिय खात्यांचा गैरवापर करून होणाऱ्या आर्थिक फसवणुकीच्या घटनांमध्ये मोठी वाढ झाली आहे. विशेषतः अशी खाती हॅकर्ससाठी सोपे लक्ष्य बनतात कारण त्यांच्यावर खातेधारकांचे पुरेसे लक्ष नसते. या पार्श्वभूमीवर ग्राहकांच्या आर्थिक सुरक्षिततेला प्राधान्य देत आरबीआयने हा महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे.
बंद होणारी तीन प्रकारची खाती:
हे पण वाचा:
राज्य सरकारचे महिलांना आवाहन, बँक खात्यात सातवा हफ्ता जमा झालाय, आत्ताच चेक करा खाते seventh week’s salary
१. दीर्घकालीन निष्क्रिय खाती: सलग दोन वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त काळ कोणताही व्यवहार न झालेली खाती या श्रेणीत येतात. अशी खाती बहुतेक वेळा खातेधारकांच्या दुर्लक्षामुळे धोक्यात येतात. या खात्यांमधून होणारे अनधिकृत व्यवहार लवकर लक्षात येत नाहीत, त्यामुळे फसवणुकीचा धोका वाढतो.
२. अल्पकालीन निष्क्रिय खाती: मागील १२ महिन्यांत कोणताही व्यवहार न झालेली खाती या प्रकारात मोडतात. ही खाती आपोआप बंद होत नाहीत, परंतु वापरासाठी उपलब्ध नसतात. अशी खाती पुन्हा सक्रिय करण्यासाठी बँकेत जाऊन विशिष्ट प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते.
३. शून्य शिल्लक खाती: या खात्यांमध्ये दीर्घकाळ कोणताही व्यवहार होत नाही आणि शिल्लक रक्कमही शून्य असते. अशी खाती फसवणुकीच्या दृष्टीने अत्यंत धोकादायक मानली जातात, कारण त्यांचा वापर बनावट किंवा बेकायदेशीर व्यवहारांसाठी केला जाऊ शकतो.
हे पण वाचा:
लाडकी बहीण योजना कायमस्वरूपी सुरूच राहणार एकनाथ शिंदेची घोषणा Ladki Bahin scheme continue
खाते सक्रिय ठेवण्यासाठी महत्त्वाची पावले:
१. नियमित व्यवहार: खाते सक्रिय ठेवण्यासाठी दर तीन महिन्यांतून किमान एक व्यवहार करणे आवश्यक आहे. हे व्यवहार जमा किंवा काढण्याचे असू शकतात.
२. किमान शिल्लक: बँकेने निर्धारित केलेली किमान शिल्लक रक्कम खात्यात कायम ठेवणे गरजेचे आहे.
३. केवायसी अद्यतनीकरण: वेळोवेळी केवायसी कागदपत्रे अद्यतनित करणे आवश्यक आहे.
निष्क्रिय खाते सक्रिय करण्याची प्रक्रिया:
१. बँक शाखेला भेट: खातेधारकाने संबंधित बँक शाखेत जाऊन आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील.
२. आवश्यक कागदपत्रे:
- अद्यतनित ओळखपत्र
- पत्ता पुरावा
- अलीकडील छायाचित्र
- खाते सक्रिय करण्याचा अर्ज
३. ऑनलाइन प्रक्रिया: काही बँका खाते पुन्हा सक्रिय करण्यासाठी ऑनलाइन सुविधा देखील देतात.
दीर्घकालीन फायदे:
१. बँकिंग सुरक्षा: या निर्णयामुळे बँकिंग प्रणालीची सुरक्षा मजबूत होईल आणि फसवणुकीच्या घटनांना आळा बसेल.
२. ग्राहक जागृती: खातेधारकांमध्ये बँकिंग व्यवहारांबद्दल अधिक जागरूकता निर्माण होईल.
३. बँकांसाठी फायदे: निष्क्रिय खात्यांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी लागणारा खर्च कमी होईल आणि बँकांची कार्यक्षमता वाढेल.
हे पण वाचा:
लाभार्थी महिलेच्या खात्यात जानेवारीचे 1,500 रुपये जमा होण्यास सुरुवात beneficiary woman’s account
४. पारदर्शकता: बँकिंग व्यवहारांमध्ये अधिक पारदर्शकता येईल आणि संशयास्पद व्यवहारांवर चांगली देखरेख ठेवता येईल.
आरबीआयचा हा निर्णय बँकिंग क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण सुधारणा आहे. यामुळे एकीकडे बँकिंग प्रणाली अधिक सुरक्षित होईल, तर दुसरीकडे ग्राहकांना त्यांच्या खात्यांकडे अधिक लक्ष देण्यास प्रवृत्त केले जाईल. निष्क्रिय खाती बंद करण्याच्या या निर्णयामुळे फसवणुकीच्या घटना कमी होतील आणि बँकिंग व्यवहार अधिक सुरक्षित होतील. ग्राहकांनी या निर्णयाचे स्वागत करून आपली खाती सक्रिय ठेवण्यासाठी आवश्यक ती काळजी घेणे गरजेचे आहे.
