savings bank account बँकिंग क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण बदल होत आहेत. देशातील दोन प्रमुख बँका – येस बँक आणि ICICI बँक यांनी त्यांच्या बचत खात्यांच्या नियमांमध्ये लक्षणीय बदल करण्याचा निर्णय घेतला आहे. हे बदल १ मे २०२४ पासून अंमलात येणार आहेत. या बदलांमुळे लाखो ग्राहकांवर परिणाम होणार आहे. या बदलांची सविस्तर माहिती पाहूया.
येस बँकेतील प्रमुख बदल:
येस बँकेने बचत खात्यांच्या विविध प्रकारांमध्ये किमान सरासरी शिल्लक (Minimum Average Balance – MAB) मध्ये महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. बँकेच्या प्रो मॅक्स खात्यासाठी आता किमान सरासरी शिल्लक ५०,००० रुपये निश्चित करण्यात आली आहे. या खात्यासाठी कमाल सेवा शुल्क १,००० रुपयांपर्यंत असू शकते. हा बदल ग्राहकांसाठी महत्त्वाचा आहे कारण यापूर्वी असलेल्या नियमांपेक्षा ही रक्कम जास्त आहे.
बँकेने प्रो प्लस, येस एसेन्स एसए आणि येस आदर एसए या खात्यांसाठी किमान सरासरी शिल्लक २५,००० रुपये निश्चित केली आहे. या खात्यांसाठी सेवा शुल्काची कमाल मर्यादा ७५० रुपये ठेवण्यात आली आहे. तर प्रो बचत खात्यासाठी किमान शिल्लक १०,००० रुपये करण्यात आली असून, त्याचेही कमाल सेवा शुल्क ७५० रुपये असेल.
खाती बंद करण्याचा निर्णय:
येस बँकेने काही विशिष्ट प्रकारची खाती बंद करण्याचा निर्णयही घेतला आहे. यामध्ये बचत एक्सक्लुझिव्ह आणि येस सेव्हिंग सिलेक्ट यांसारख्या खात्यांचा समावेश आहे. या खात्यांची निर्मिती ग्राहकांच्या विशिष्ट गरजा लक्षात घेऊन करण्यात आली होती. मात्र आता बँकेने व्यवसायिक धोरणानुसार ही खाती बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
ICICI बँकेतील बदल:
ICICI बँकेनेही त्यांच्या बचत खात्यांच्या सेवा शुल्कात महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. या बदलांमध्ये किमान सरासरी शिल्लक, विविध व्यवहारांवरील शुल्क आणि एटीएम इंटरचेंज फी यांचा समावेश आहे. बँकेने काही विशिष्ट प्रकारची खातीही बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
ICICI बँकेने ॲडव्हांटेज वुमन सेव्हिंग अकाउंट, प्रिव्हिलेज अकाउंट्स ॲडव्हान्टेज वुमन सेव्हिंग अकाउंट, ॲसेट लिंक्ड सेव्हिंग अकाउंट आणि ऑरा सेव्हिंग्स अकाउंट यांसारखी खाती बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या खात्यांच्या ग्राहकांना इतर उपलब्ध खात्यांमध्ये स्थलांतरित होण्याची संधी दिली जाईल.
ग्राहकांवर होणारा परिणाम:
या बदलांचा सर्वाधिक परिणाम सामान्य ग्राहकांवर होणार आहे. किमान सरासरी शिल्लकेत झालेली वाढ अनेक ग्राहकांना जाणवू शकते. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि छोट्या बचतदारांना या बदलांचा सामना करावा लागणार आहे. त्यामुळे त्यांना आपली बचत व्यवस्था पुन्हा आखावी लागणार आहे.
नवीन सेवा शुल्कांमुळे ग्राहकांना अतिरिक्त आर्थिक भार सहन करावा लागणार आहे. मात्र बँकांचा दावा आहे की हे बदल त्यांच्या सेवांची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी आणि डिजिटल बँकिंग सुविधा वाढवण्यासाठी आवश्यक आहेत.
ग्राहकांसाठी महत्त्वाच्या सूचना:
१. सर्व ग्राहकांनी आपल्या बचत खात्यांच्या नवीन नियमांची माहिती करून घ्यावी. २. किमान सरासरी शिल्लक राखण्यासाठी योग्य नियोजन करावे. ३. आवश्यक असल्यास दुसऱ्या प्रकारच्या खात्यांमध्ये स्थलांतरित होण्याचा पर्याय विचारात घ्यावा. ४. बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवरून सविस्तर माहिती मिळवावी. ५. कोणत्याही शंका असल्यास बँकेच्या ग्राहक सेवा केंद्राशी संपर्क साधावा.
बँकिंग क्षेत्रातील हे बदल डिजिटल बँकिंगच्या वाढत्या महत्त्वाचे निदर्शक आहेत. भविष्यात अशा प्रकारचे आणखी बदल होण्याची शक्यता आहे. ग्राहकांनी या बदलांशी जुळवून घेणे आणि आपले आर्थिक नियोजन त्यानुसार करणे महत्त्वाचे आहे.
बँकांनी या बदलांबाबत ग्राहकांना वेळीच सूचित केले आहे आणि त्यांना या बदलांशी जुळवून घेण्यासाठी पुरेसा वेळ दिला आहे. तरीही, काही ग्राहक संघटना या बदलांवर नाराजी व्यक्त करत आहेत. त्यांचे म्हणणे आहे की वाढलेली किमान शिल्लक आणि सेवा शुल्क सामान्य ग्राहकांवर अनावश्यक बोजा टाकणारी आहेत.
येस बँक आणि ICICI बँकेने केलेले हे बदल बँकिंग क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण वळण दर्शवतात. या बदलांमागे बँकांचे व्यावसायिक हित असले तरी ग्राहकांच्या सोयीचाही विचार करण्यात आला आहे. ग्राहकांनी या बदलांची योग्य ती दखल घेऊन आपले आर्थिक नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे.