seventh week’s salary महाराष्ट्र राज्य सरकारची महत्त्वाकांक्षी लाडकी बहीण योजना सध्या चर्चेत आहे. या योजनेअंतर्गत महिलांना आर्थिक सक्षम करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. जिल्ह्यात सुमारे चार लाख सत्तेचाळीस हजार महिला या योजनेच्या लाभासाठी नोंदणीकृत आहेत. मात्र, आता या योजनेत काही महत्त्वपूर्ण बदल होत असून, लाभार्थींची संख्या कमी होण्याची शक्यता आहे.
योजनेची मूळ रूपरेषा लाडकी बहीण योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांना आत्मनिर्भर आणि स्वावलंबी बनवणे हा आहे. या योजनेअंतर्गत प्रत्येक पात्र महिलेला दरमहा १,५०० रुपये तिच्या बँक खात्यात थेट जमा केले जातात. या रकमेच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक स्थैर्य मिळावे आणि त्यांचे जीवनमान उंचावावे, असा शासनाचा प्रयत्न आहे.
ताज्या घडामोडी २४ जानेवारी २०२५ रोजी पात्र लाभार्थींच्या खात्यांमध्ये पंधराशे रुपये जमा करण्यात आले. प्रशासनाने २६ जानेवारीपूर्वी रक्कम वितरणाचे आश्वासन दिले होते, त्यानुसार ही कार्यवाही वेळेत पूर्ण करण्यात आली. मात्र, आता योजनेच्या निकषांमध्ये काही बदल करण्यात येत असून, त्यामुळे लाभार्थींची संख्या कमी होण्याची शक्यता आहे.
निकषांमधील बदल आणि त्याचे परिणाम शासनाने आता योजनेच्या निकषांची कडक अंमलबजावणी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे:
- आधीपासून डीबीटी योजनांचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना या योजनेतून वगळले जाणार आहे
- निकषांत न बसणाऱ्या महिलांचे अर्ज छाननीत बाद केले जातील
- पात्र लाभार्थींची संख्या लक्षणीयरीत्या कमी होण्याची शक्यता आहे
स्वयंप्रेरित निवृत्तीचे आवाहन प्रशासनाने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत, निकषांत न बसणाऱ्या महिलांना स्वतःहून योजनेतून निवृत्त होण्याचे आवाहन केले आहे. याला प्रतिसादही मिळत आहे – जिल्ह्यातील बारा महिलांनी आधीच योजनेचा लाभ बंद करण्यासाठी महिला व बाल विकास अधिकाऱ्यांकडे अर्ज सादर केले आहेत.
२१०० रुपयांच्या वाढीबाबत स्थिती सरकारने योजनेअंतर्गत मिळणारी रक्कम २१०० रुपयांपर्यंत वाढवण्याची घोषणा केली होती. मात्र, ही वाढ लगेच अंमलात येणार नाही:
हे पण वाचा:
कर्मचाऱ्यांच्या सेवानिवृत्तीच्या वयात मोठी वाढ सरकारचा मोठा निर्णय retirement age of employees
- या वाढीसाठी राज्याच्या अर्थसंकल्पात तरतूद करावी लागणार आहे
- पुढील अर्थसंकल्प मार्च २०२५ मध्ये सादर केला जाणार आहे
- त्यामुळे लाभार्थींना किमान मार्च २०२५ पर्यंत वाढीव रकमेसाठी प्रतीक्षा करावी लागणार आहे
लाडकी बहीण योजना महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. मात्र, योजनेसमोर काही आव्हानेही आहेत:
- निकषांची योग्य अंमलबजावणी
- पात्र लाभार्थींची योग्य निवड
- वाढीव रकमेसाठी आर्थिक तरतुदींची आवश्यकता
- योजनेची दीर्घकालीन शाश्वतता
प्रशासकीय पातळीवरील प्रयत्न प्रशासन योजनेच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी सातत्याने प्रयत्नशील आहे:
- नियमित रक्कम वितरण
- पात्र लाभार्थींची यादी अद्ययावत करणे
- निकषांची काटेकोर अंमलबजावणी
- अपात्र लाभार्थींना वगळण्याची प्रक्रिया
लाडकी बहीण योजना ही महिला सक्षमीकरणाच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण योजना आहे. सध्या योजनेत होत असलेले बदल हे दीर्घकालीन परिणामकारकतेसाठी आवश्यक आहेत. निकषांची योग्य अंमलबजावणी आणि पात्र लाभार्थींपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचवणे हे प्रशासनासमोरील मुख्य आव्हान आहे.
हे पण वाचा:
बांधकाम कामगारांना मिळणार मोफत भांडी संच आणि 15,000 हजार रुपये! Scheme Construction workers